Լեռնա Գարագիւթիւք. Երթանք մեր երկիր
ԵՐԵՎԱՆ, 8 ՀՈՒՆՎԱՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ
- Առէ՛ք տղաք, առէ՛ք այս հաւկիթներով հաւկթամարտ խաղացէք:
Տղաքը թէեւ անծանօթ, սակայն ամչկոտ՝ կը նային երեսս: Կը հասկնամ, թէ խստիւ պատուիրուած են, որ օտարէ մը ոչ մէկ բան առնեն:
Ս. Զատիկ է: Կը հետեւիմ Խոր վիրապի Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ զատկուան արարողութեան: Վերջանալու վրայ է արարողութիւնը եւ թափօրը պիտի շրջի եկեղեցւոյ համալիրին մէջ:
Վարը՝ լարախաղացը կը քալէ թելին վրայ: Աղաւնիներ կը թռին: Նուագածուները երաժշտութիւն կը հրամցնեն ուխտաւոր ժողովուրդին: Տօնակատարութիւն մը կայ, այո՛, տօնական օր է. տարբեր ուրախութիւն մը կը տիրէ: Մարդիկ շարան-շարան ծնողներով, զաւակներով վեր կը բարձրանան սանդուխներէն դէպի եկեղեցի՝ կատարելու իրենց ուխտը, այն սուրբին՝ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչին: Ես ալ սանդուխներէն վեր բարձրանալու պահուն կը մտածեմ, որ ինչպէս Յիսուս Քրիստոս խաչուեցաւ մարդոց մեղքերուն թողութեան համար, ս. Գրիգորն ալ բազում տարիներ Խոր վիրապին մէջ մնաց քրիստոնէութեան համար: Այս մտածողութեամբ գլուխս վեր կը բարձրացնեմ եւ կը տեսնեմ վեհապանծ Արարատ լեռը, որ ըլլայ մշուշոտ, պայծառ, ալեւոր եւ կամ խաղաղ՝ իր սուրբ աչքով կը հսկէ սուրբ երկիր՝ Հայաստանը:
Դողդոջուն ձեռքերով կը մօտենամ խորանին եւ կողովին մէջէն կ'առնեմ երկու հաւկիթ եւ շաքարներ: Թափօրը կ'ուղղուի բակ. ժողովուրդը կը խուժէ առաջ՝ համբուրելու համար խաչը: Երիտասարդ քահանան բոլորին շրթունքներուն, տղոց գլխուն, ճակտին, մազերուն կը քսէ խաչը, որուն ոսկեզօծ նշոյլները կը ցոլանան բոլորիս դէմքին վրայ եւ կը խառնուին խունկին ծուէններուն:
Առէ՛ք տղաք, մի՛ քաշուիք:Շաքարները կու տամ տղոց, եւ կը ժպտինք իրարու: Պահ մը կը փափաքիմ զանոնք սեղմել գրկիս մէջ. այն մարմինները, որոնք ծնունդ առած են հայրենի հողէն ու դրոշմուած են հողին համովը, բոյրովը, նեկտարովը, հոգիովը, շունչովը...
- Քուրի՛կ ջան, էսօր մեր գեղը մեզի հիւր եղէ՛ք:
Ինքնաշարժը ճամբայ կ'ելլէ դէպի մօտակայ գիւղը: Մթնոլորտին խաղաղութեան մէջ, սարերու կողքին այգիներ կանաչեր են: Անոնց հետ պիտի ճաշակեմ զատկուան ընթրիքը:
Կու գան խնամիները, դուռ-դրացիք: Հաւկթամարտ կը խաղանք: Քոնիակի շիշերը կը բացուին. կը կոնծենք բաժակները եւ սեղան կը նստինք: Ինչե՜ր չկան... չիր ու չամիչ, կանաչեղէններ, կարմիր հաւկիթներ... Կը նստիմ պապիկին քովը որպէս հիւր, հիւր մը, որ հեռուներէն եկած է: Հիւր մը, որ պատրաստ է լսելու, թէ պապիկը ինչպիսի՞ պայքար մղած է իր գերդաստանը վերականգնելու եւ զօրացնելու իր թոռնիկները, որ նախնիներու մոխիրներէն ծնած են:
- Մեր կենացը, ձեր կենացը..., թոռներուն կենացը, ցաւ ու զրկանք չտեսնեն եւ գալ տարուան արժանի ըլլանք:
Շամփուրներու վրայ շարուած խորովածները կը սրեն ախորժակը, հապա տաք-տաք թոնիրէն ելած լավա՜շը եւ խորոված կարտոֆիլնե՜րը... Կը ճաշակենք. մինչեւ իսկ մատներս... քոնիակները կը ճնկենք: Երիտասարդ մը կ'առնէ իր ձեռնադաշնակը.
Սեղանն է առատ/ Դիմացն Արարատ...
Լցրեք ընկերներ/ Բաշակները լի/ Մեր հայոց գինին/ Մեզ անուշ լինի...
Կը պարենք... կը խնդանք եւ չեմ ուզեր, որ ժամացոյցին սլաքները դառնան: Ժամանակը սառէր ու կանգնէ՜ր...
Վերադարձի ժամն է: Գիւղի երիտասարդներէն մէկը զիս ինքնաշարժով պիտի հասցնէ կեդրոն՝ Երեւան քաղաք: Կ'ողջագուրուիմ բոլորին հետ, հարազատ պահեր, որոնց հրաժեշտ կու տամ: Ժամանակի անսահմանութեան մէջ, պահ մը, տեղ՝ նախապէս ճանչցե՞ր էի զանոնք: Կը փաթթուիմ տղոց՝ զսպելով արցունքներս, անոնք ալ կը փաթթուին մէջքիս չորս կողմէ:
Ինքնաշարժը ճամբայ կ'առնէ: Ետեւը կը մնայ Արարատը, Խոր վիրապը, սարերն ու արտերը, այգիները: Գիւղին քարքարոտ ճամբան կը վերջանայ, ու կը կապուինք մայրուղիին: Արցունքներս կուտակուած են աչքերուս ծայրը՝ հոսելու պատրաստ:
Երիտասարդին կ'ըսեմ, որ միացնէ ձայնասփիւռը.
- Քելե’ լաո, քելե’ երթանք մըր էրգի՜ր...
Կը խնդրեմ, որ պահ մը կենանք: Վար կ'իջնեմ ինքնաշարժէն, թեւերս կը բանամ երկու կողմ ու կը պոռամ դէպի սարեր.
Քելէ՜ լաօ, երթանք մեր երկի՜ր...
Սույն պատմությունը հրապարակվել է «Մեկ անգամ Հայաստանում» մրցույթի շրջանակներում:
Մրցույթին կարող եք մասնակցել և Դուք, մանրամասներին ծանոթանալու համար խնդրում ենք անցնել հետևյալ հղումով:
«Մեկ անգամ Հայաստանում» մրցույթի շրջանակում ներկայացված պատմություններում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին և կարող են չհամընկնել «Արմենպրես»-ի տեսակետներին:
Բաժանորդագրվեք մեր ալիքին Telegram-ում