Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի 20-րդ գումարման 3-րդ լիագումար նիստը նոր հեռանկարներ է բացում հայ-չինական բարեկամական համագործակցության համար

ԵՐԵՎԱՆ, 31 ՀՈՒԼԻՍԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ։ Հուլիսի 15-ից 18-ը Պեկինում հաջողությամբ անցկացվեց Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության Կենտրոնական կոմիտեի 20-րդ գումարման  3-րդ լիագումար նիստը, որը արժանացավ միջազգային հանրության լայն ուշադրությանը։ Նիստում ընդունվեց «Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության Կենտրոնական կոմիտեի որոշումը՝ հետագա բարեփոխումների համապարփակ խորացման և չինական ոճով արդիականացման խթանման մասին», ինչը նախատեսում է բարեփոխումների հետագա համակողմանի խորացման համակարգված իրականացում այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են տնտեսությունը, քաղաքականությունը, մշակույթը, հասարակությունը, էկոմշակույթը, ազգային անվտանգությունը, պաշտպանությունը և ռազմական ոլորտները։ Դա համագործակցության նոր հնարավորություններ է բացում Չինաստանի և ամբողջ աշխարհի երկրների, այդ թվում  նաև Հայաստանի համար:

Չինական ոճով արդիականացման նոր ծրագիր մշակում

Լինելով աշխարհի երկրորդ խոշորագույն տնտեսություն՝ Չինաստանի զարգացումը գտնվում է ուշադրության կենտրոնում։ Լիագումար նիստը միջազգային հանրությանը օգտակար հնարավորություն է ընձեռում հասկանալու Չինաստանի կառավարման համակարգը, բացահայտելու Չինաստանի զարգացման գաղտնիքները և դիտարկելու չինական քաղաքականության ուղղությունը:

Լիագումար նիստը բարձր է գնահատել նոր ժամանակաշրջանից ի վեր համակողմանիորեն խորացող բարեփոխումների հաջող պրակտիկան և մեծ ձեռքբերումները, համակողմանիորեն և համակարգված բացատրել է համապարփակ խորացող բարեփոխումների և չինական ոճի արդիականացման միջև կարևոր փոխհարաբերությունները և հիմնարար առաջարկություններ է արել չինական ոճով արդիականացման իրականացման վերաբերյալ: 

Լիագումար նիստում նշվել է, որ բարեփոխումների համապարփակ խորացումը շարունակելու ընդհանուր նպատակը չինական ոճով սոցիալիստական համակարգի հետագա կատարելագործումն ու զարգացումն է, ինչպես նաև  նպաստումը պետական ​կառավարման համակարգի և ներուժի արդիականացմանը, որպեսզի մինչև 2035 թվականը հասնենք սոցիալիստական արդիականացմանը։

Կենտրոնանալով բարձր մակարդակի սոցիալիստական շուկայական տնտեսության համակարգի կառուցման, ամբողջ գործընթացում ժողովրդական ժողովրդավարության զարգացման, սոցիալիստական ​մշակութային ուժի կառուցման, մարդկանց կյանքի որակի բարելավման, «Գեղեցիկ Չինաստանի» կառուցման վրա, կառուցելով «Հանգիստ Չինաստանի» էլ ավելի բարձր մակարդակ, կուսակցության ղեկավարության մակարդակի բարձրացման և երկարաժամկետ իշխանությունը պահպանելու կուսակցության կարողությունների զարգացման վրա՝ անհրաժեշտ է շարունակել առաջ մղել բարեփոխումները: Սույն որոշմամբ սահմանված բարեփոխումների բոլոր խնդիրները նախատեսվում է ավարտել մինչև 2029 թվականը՝ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հիմնադրման 80-ամյակը:

Լիագումար նիստում ընդգծվել է, որ չինական արդիականացումն իրականացվում է խաղաղ զարգացման ճանապարհով։ Հարկավոր է հաստատակամորեն հավատարիմ մնալ անկախ և ինքնուրույն խաղաղ արտաքին քաղաքականությանը, նպաստել մարդկության համար ընդհանուր ճակատագիր ունեցող համայնքի կառուցմանը, գործնականում ներդնել համամարդկային արժեքներ, իրականացնել գլոբալ զարգացման, գլոբալ անվտանգության և գլոբալ քաղաքակրթության նախաձեռնություններ, հանդես գալ ի օգուտ իրավահավասար և կանոնավոր բազմաբևեռ աշխարհի, ինչպես նաև մատչելի և ներառական տնտեսական գլոբալիզացիայի, խորացնել արտաքին քաղաքականության մեխանիզմների բարեփոխումները, մասնակցել համաշխարհային կառավարման համակարգի բարեփոխմանն ու զարգացմանը՝ առաջատար դեր խաղալով դրանցում, վճռականորեն պաշտպանել պետական ինքնիշխանությունը, անվտանգությունը և զարգացման շահերը։

Լիագումար նիստը ցույց տվեց աշխարհին Չինաստանի վճռականությունը՝ ավարտին հասցնելու բարեփոխումները և բաց քաղաքականությունը նոր դարաշրջանը, ինչպես նաև նրա նվիրվածությունը խաղաղ զարգացմանը: Սա արտացոլում է Չինաստանի ներքին և արտաքին քաղաքականության ժառանգորդությունն ու կայունությունը՝ ավելի մեծ վստահություն հաղորդելով Չինաստանի և աշխարհի զարգացմանը:

Աշխարհի ընդհանուր զարգացման համար նոր հնարավորությունների ստեղծում

Լիագումար նիստում նշվել է, որ անհրաժեշտ է անշեղորեն հավատարիմ մնալ արտաքին աշխարհին բացվելու կառավարության հիմնական քաղաքականությանը, շարունակել խթանել բարեփոխումներն ընդլայնման միջոցով։ Հենվելով Չինաստանի գերխոշոր ներքին շուկայի առավելությունների վրա՝ մեծացնել միջազգային համագործակցության ընդլայնման գործընթացում թափանցիկ լինելու կարողությունները և կառուցել նոր տնտեսական համակարգ՝ բացության ավելի բարձր մակարդակով:  

Անհրաժեշտ է համակարգված ընդլայնել թափանցիկությունը ինստիտուցիոնալ մակարդակում, խորացնել արտաքին առևտրի համակարգի բարեփոխումները և արտասահմանում օտարերկրյա ներդրումների և ներդրումային գործունեության կառավարման համակարգը, օպտիմալացնել տարածաշրջանային թափանցիկության կառուցվածքը և կատարելագործել մեխանիզմները՝ խթանելով «Մեկ գոտի և մեկ ճանապարհ» նախաձեռնության համատեղ բարձրորակ իրականացումը։

Չինաստանի թափանցիկության բարձր մակարդակով ընդլայնումը ոչ միայն օգուտ կբերի չին ժողովրդին, այլև զարգացման ավելի մեծ հնարավորություններ կապահովի աշխարհի բոլոր երկրների համար:

Վերջին տվյալներով՝ Չինաստանի տնտեսության աճի դրական միտումը շարունակվում է։ Ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում Չինաստանի ՀՆԱ-ն հասել է 61,7 տրլն յուանի (մոտ 8,68 տրլն ԱՄՆ դոլար)՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 5%-ով։ Արտահանման և ներմուծման ծավալն առաջին անգամ գերազանցել է 21 տրլն յուանը (մոտ 3 տրլն ԱՄՆ դոլար)՝ նախորդ տարվա համեմատ աճելով 6,1%-ով։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը Չինաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումն այս տարի բարձրացրել է մինչև 5 տոկոս։ Չինաստանի տնտեսությունը շարունակում է դրսևորել աճի լավ դինամիկա՝ ինչպես քանակական, այնպես էլ որակական առումով՝ մնալով համաշխարհային տնտեսական աճի կարևոր շարժիչ ուժը։

Չինաստանը ձգտում է պահպանել բազմակողմ առևտրային համակարգը Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության հովանու ներքո, ակտիվորեն մասնակցում է համաշխարհային տնտեսական կառավարման համակարգի բարեփոխմանը, շարունակում է ընդլայնել բարձր ստանդարտների ազատ առևտրի գոտիների ցանցը համաշխարհային մակարդակով, իրականացնում է գիտության և տեխնոլոգիաների նորարարական գործողությունների ծրագիրը «Գոտի և ճանապարհ» նախաձեռնության շրջանակներում, բարելավում է «Գոտի և ճանապարհ» եռաչափ կապի ցանցը, շարունակում է խոշոր ցուցահանդեսների անցկացումը, ինչպիսիք են Չինաստանի ապրանքների ներմուծման և արտահանման ցուցահանդեսը ու Կանտոնի տոնավաճառը և շարունակաբար ընդլայնում է «առանց վիզայի ընկերների շրջանակը»:

Այս ամենը թույլ է տալիս Չինաստանին կիսել զարգացման շահաբաժինները այլ երկրների հետ և բերել ավելի մեծ դինամիկա՝ խթանելու համաշխարհային տնտեսության ընդհանուր բարգավաճումը։

Չինաստանի և Հայաստանի միջև համագործակցության ընդլայնման նոր ուղիներ

Դիվանագիտական ​​հարաբերությունների հաստատումից ի վեր 32 տարիների ընթացքում Չինաստանի և Հայաստանի միջև բարեկամական համագործակցությունը զարգացել է կայուն և առողջ կերպով։ Այս տարի երկու կողմերն առաջին անգամ կիրականացնեն ուղիղ չվերթներ երկու երկրների միջև, ինչը նոր կամուրջ կդառնա առևտրատնտեսական համագործակցության և մշակութային փոխանակման համար։ Սա բարենպաստ պայմաններ կստեղծի մարդկանց տեղաշարժն էլ ավելի հեշտացնելու և տարբեր ոլորտներում փոխշահավետ համագործակցությունը խթանելու համար։

Թե՛ Չինաստանը, թե՛ Հայաստանը զարգացող երկրներ են և «Գլոբալ հարավի» անդամներ։ Չնայած ազգային բնորոշ հատկանիշների տարբերությանը՝ խաղաղ զարգացումը երկու երկրների ժողովուրդների ընդհանուր ձգտումն է։ Լիագումար նիստում առաջարկվել է բարելավել բարձրորակ տնտեսական զարգացման խթանման համակարգերն ու մեխանիզմները, զարգացնել նոր արտադրողականություն՝ հաշվի առնելով տեղական պայմանները, նպաստել իրական և թվային տնտեսության խորը միաձուլմանը, բարելավել ենթակառուցվածքների արդիականացումը և ստեղծել նոր շարժիչներ և հնարավորություններ զարգացման համար: Այս ամենը շփման բազմաթիվ կետեր ունի Չինաստանի և Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթ ուղղությունների հետ։ Երկու կողմերը կարող են բացահայտել համագործակցության ավելի մեծ ներուժ այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են տեղեկատվական տեխնոլոգիաները, արհեստական​ բանականությունը, էներգիայի նոր աղբյուրները, կենսաբժշկությունը, թվային տնտեսությունը և ենթակառուցվածքները՝ երկրների միջև գործնական համագործակցության մասշտաբն ու որակը բարձրացնելու համար:

Չինաստանը և Հայաստանը հարուստ պատմություն ունեցող հին քաղաքակրթություններ են: Երկու երկրներն էլ մեծ նշանակություն են տալիս ավանդական մշակույթի ժառանգությանը և զարգացմանը։ Լիագումար նիստը արձանագրել է, որ չինական ոճով արդիականացումը ներդաշնակորեն համատեղում է նյութական և հոգևոր մշակույթը։ Անհրաժեշտ է խորացնել մշակութային համակարգերի և մեխանիզմների բարեփոխումը, բարձրացնել մշակութային վստահությունը և խթանել ողջ ժողովրդի մշակութային նորարարությունն ու ստեղծագործությունը։ Չինական քաղաքակրթությունը հայտնի է եղել իր բաց լինելով և ներառականությամբ հնագույն ժամանակներից և շարունակաբար նոր կենսունակություն է ձեռք բերել այլ քաղաքակրթությունների հետ փոխանակումների և փոխադարձ ուսուցման միջոցով: Երկու կողմերը կարող են ընդլայնել հումանիտար փոխանակումները, խորացնել համագործակցությունը կրթության, մշակույթի, սպորտի, լրատվամիջոցների, զբոսաշրջության ոլորտներում, ինչպես նաև ամրապնդել կուսակցական կապերի և տարածաշրջանային համագործակցության դերը՝ հարստացնելու երկու երկրների միջև բարեկամական համագործակցության բովանդակությունը։

Չինաստանում կա մի հին ասացվածք. «Աշխատասիրությունն ու աշխատանքը կփշրեն ամեն ինչ»։ Այս նոր պատմական փուլում Չինաստանը պատրաստ է աշխատել հայ ընկերների հետ՝ կողմերի միջև քաղաքական վստահության հետագա ամրապնդման, բոլոր ոլորտներում համագործակցության խորացման և մշակութային փոխանակումների ամրապնդման համար։ Չինաստանը պատրաստ է շարունակել օգնություն ցուցաբերել Հայաստանին իր հնարավորությունների սահմաններում, աջակցել երկրի զարգացմանը և բարելավել երկրի կենսամակարդակը` միասին ստեղծելով երկկողմ հարաբերությունների պայծառ ապագա։ 

Հայաստանում Չինաստանի գործերի ժամանակավոր հավատարմատար Չեն Մին