Երևանում անցկացվեց «Աստղագիտությունից մինչև ավիատիեզերական սարքաշինություն» խորագրով աշխատանքային հանդիպում

ԵՐԵՎԱՆ, 22 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ։ «Գիտության շարժիչ ուժը. աստղագիտությունից մինչև ավիատիեզերական սարքաշինություն» խորագրով ուշագրավ աշխատանքային հանդիպում տեղի ունեցավ Երևանում նոյեմբերի 22-ին: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ սա գիտության տարբեր ոլորտներին նվիրված քննարկումների շարքի հերթական միջոցառումն էր, որն ավանդաբար կազմակերպում է «Ձեռնարկությունների ինկուբատոր» հիմնադրամը` PMI Science գիտահետազոտական կենտրոն Հայաստանի աջակցությամբ։ 

Միջոցառման հատուկ հյուրն ու հիմնական բանախոսն էր ամերիկահայ աստղաֆիզիկոս, ՆԱՍԱ-ի Գոդարդի տիեզերական թռիչքների կենտրոնի հելիոֆիզիկայի գիտական բաժնի ավագ գիտաշխատող, պրոֆեսոր, Ճապոնիայի Կիոտոյի համալսարանի վաստակավոր պրոֆեսոր, աստղաֆիզիկայի գիտությունների թեկնածու Վլադիմիր Հայրապետյանը, որը ներկայացրեց քննարկված ոլորտի առաջադեմ տեխնոլոգիաները և մարտահրավերները։

Նա նշեց, որ հանդիպման նպատակն է պարզել ոլորտի զարգացման միտումները, Հայաստանում դրա զարգացման հեռանկարները և ՆԱՍԱ-ի հետ կապերի հաստատման հնարավորությունները: Վլադիմիր Հայրապետյանը հայտնեց, որ հաջորդ տարի նախատեսվում է ՆԱՍԱ-ի առաջատար գիտնականներից մեկի այցը Հայաստան: Առաջնային նպատակներից է նաև աշխարհի առաջատար համալսարանների գիտնականների և ինժեներների այցելությունների կազմակերպումը, ինչը հնարավորություն կտա ամրապնդել հայ գիտնականների կապերը արտասահմանցի գործընկերների հետ և նոր երանգ հաղորդել հնարավոր միջազգային համագործակցությանը: 

Անդրադառնալով գիտական արդի ուսումնասիրություններին՝ Վլադիմիր Հայրապետյանը մասնավորապես կարևորեց Երկիր մոլորակի վրա կյանքի ծագմանն առնչվող հարցերի հետազոտմանը միտված աշխատանքները: Նշեց, որ կարևոր է ոչ միայն հասկանալ, թե ինչպես դա կարող էր տեղի ունենալ, այլև օգտագործելով տարբեր էքսպերիմենտալ մոտեցումներ՝ առաջ քաշվող վարկածները փորձել հիմնավորել փորձերի միջոցով:

«Կարևոր է պարզել՝ մեր մոլորակը ունիկա՞լ է, թե՞ ոչ: Պետք է նաև հասկանանք, թե այսպես կոչված տիեզերական եղանակը, արևի ճառագայթումը ինչպես է ազդել և շարունակում ազդել մեր և մյուս մոլորակների մթնոլորտի վրա: Տիեզերական եղանակը շատ կարևոր է այսօր, բայց ավելի կարևոր է եղել 4.5 մլրդ տարի առաջ, երբ, ինչպես ենթադրվում է, Երկիր մոլորակի վրա ծագել է կյանքը: Մեր խնդիրն է հասկանալ, թե Երկրի վրա ինչպիսի պայմաններ են եղել 4.5 մլրդ տարի առաջ: Դա հնարավորություն կտա հասկանալ նաև՝ կարո՞ղ են կյանքի ծագման համար պայմաններ լինել այլ մոլորակներում»,- նշեց Վլադիմիր Հայրապետյանը:

Երևանի պետական ​​համալսարանի Ֆիզիկայի ֆակուլտետի Տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Արամ Սահարյանի զեկույցն էլ նվիրված էր «2D նյութերից մինչև գրավիտացիոն ֆիզիկա» թեմային:

«Հիմնական նպատակն է նյութագիտության ոլորտի նվաճումները կապել հիմնարար գիտությանը: Դա վերաբերում է գրավիտացիոն դաշտերին: Այսօր գրավիտացիոն դաշտերի քվանտային տեսություն չկա: Մտածում ենք օգտագործելով նյութերի ֆիզիկայից որոշակի անալոգիաներ՝ փորձել տեսնել, թե արդյոք դրա անալոգները կան գրավիտացիայում: Դա մեզ կարող է տալ քվանտային գրավիտացիայի հետ կապված բանալի: Բացի այդ, հիմնարար ֆիզիկայում բազմաթիվ մոդելներ կան, որոնց արդյունքները փորձով գրանցելի են շատ մեծ էներգիաների դեպքում: Իսկ այս անալոգ խնդիրներում կարող ենք արդեն լաբորատորիայում գտնել անալոգ լուծումներ, ինչը կվկայի այն մասին, որ այդ երևույթները, ամենայն հավանականությամբ, կան հիմնարար ֆիզիկայում: Այդ դեպքում կարիք չի լինի միլիարդավոր դոլարներ ծախսել արագացուցիչ կառուցելու և ստուգումներ իրականացնելու համար: Կարող ենք այդ ամենը ստուգել լաբորատորիայում՝ մոդելների վրա և նյութագիտությունը կապել հիմնարար ֆիզիկային: Դա օգտակար կլինի և՛ հիմնարար, և՛ կիրառական ֆիզիկայի համար»,- նշեց նա:

Արծարծված թեմաների վերաբերյալ ծավալվեցին քննարկումներ, տեղի ունեցավ մտքերի փոխանակում:

«Ձեռնարկությունների ինկուբատոր» հիմնադրամի գիտական ինկուբատորի համակարգող Արփինե Դավթյանն էլ նշեց, որ «Գիտության շարժիչ ուժը» խորագրի ներքո անցկացվում են բազմաբնույթ քննարկումներ: Հաշվետու միջոցառման նպատակն էր կենտրոնացնել աստղագիտության և օդատիեզերական սարքաշինության ոլորտի գիտական ներուժը:

«Սա մեզ համար ճանաչողական հանդիպում է: Փորձում ենք հասկանալ, թե այս ոլորտում ինչ կիրառական արժեք կարող ենք ստեղծել, ինչ նորարարություն կարող ենք անել, առանձնացնել ոլորտի մարտահրավերները, գեներացնել գաղափարներ, գնահատել դրանց ներուժը և փորձել այդ ուղղությամբ նախագծեր իրականացնել»,- ընդգծեց նա:

Արփինե Դավթյանի խոսքով՝ գիտական ինկուբատորի գործունեությունը միտված է գիտական նախագծերի առևտրայնացմանը, այսինքն՝ գիտական մշակումները դարձնել կիրառական և նպաստել դրանց ներդրմանը տնտեսությունում ու արդյունաբերությունում:

Գիտական ինկուբատորում ներգրավված է նաև փորձագետների խումբ: Սերտ համագործակցություն է հաստատվել Հայաստանի, նաև արտերկրի գիտական համայնքների հետ: Հատկապես կարևորվում է սփյուռքի ներուժի և հնարավորությունների օգտագործումը: