ԵՐԵՎԱՆ, 28 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Ֆիլմերի հանրահայտ ռեժիսոր, անիմատոր Աարոն Բլեյզը կարծում է, որ ժամանակակից աշխարհի տեխնոլոգիական զարգացումները կինոարտադրության աշխարհը փոփոխությունների են ենթարկել՝ միաժամանակ ֆիլմերի հեղինակներին հնարավորություն տալով իրենց պատմությունները պատմել ավելի նորարարական մեթոդներով:
Աարոն Բլեյզը, ում մասնակցությամբ ու խորհրդով Disney-ը ստեղծել է այնպիսի ֆիլմեր, ինչպիսիք են «Գեղեցկուհին և հրեշը», «Առյուծ արքան», «Պոկահոնտաս»-ը, «Մուլան»-ը, «Արմենպրես»-ին տված հարցազրույցում ներկայացրել է իր բազմամյա գործունեությունն ու անդրադարձել է ժամանակակից կինոարտադրությանը, հայկական արտադրության անիմացիաներին և այլ հարցերի:
- Շատերիս համար Disney-ը մեծ երազանք է, իսկ ընկերության մուլտֆիլմերը՝ բարին չարից զատելու, սերն ու նվիրվածությունը գնահատելու, մտերիմներին արժևորելու լավագույն օրինակ։ Դուք Ձեր կյանքի 21 տարին նվիրել եք Disney-ին։ Ի՞նչ նշանակություն ունի այն Ձեզ համար, ի՞նչ դերակատարություն է ունեցել Ձեր կյանքում։
-Այն ինձ համար ամեն ինչ էր: Դա իսկապես իմ ողջ կարիերայի մեկնարկն էր: Դա այն տեղն էր, որտեղ ես սովորեցի անիմացիա: Նախքան Disney-ում լինելը ես ցանկանում էի նկարիչ լինել: Եվ ես որոշեցի շարժվել այլ ուղղությամբ և տեսնել, թե ի՞նչ կարող եմ անել Disney-ում, որպեսզի տեսնեմ, թե արդյոք կարո՞ղ եմ անիմացիա անել: Եվ այսպես, ես բերեցի այնտեղ իմ նկարչական ունակությունները, հետո սովորեցի անիմացիա, և այն իսկապես բացեց ինձ համար կինոյի մի ամբողջ աշխարհ, որպեսզի ես կարողանայի ստեղծագործել այն ամենի շուրջ, ինչի մասին երբևէ երազել էի մինչև այդ: Այսպիսով, այն իսկապես ինձ համար մի ամբողջ աշխարհ բացեց, ուստի Disney-ն ինձ համար ամեն ինչ է նշանակում:
-Ձեր մասնակցությամբ, Ձեր խորհրդատվությամբ Disney-ը ստեղծել է այնպիսի ֆիլմեր, ինչպիսիք են «Գեղեցկուհին և հրեշը», «Առյուծ արքան», «Պոկահոնտաս»-ը, «Մուլան»-ը և այլն։ Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ առանձնահատկություններ ունեն այդ ֆիլմերը։
-Disney-ի հիանալի կողմերից մեկն այն է, որ այն ստեղծում է իսկապես հիանալի կերպարներ և հրաշալի աշխարհներ, որպեսզի այդ կերպարները բնակվեն և դառնան դրանց մի մասը, ինչպես նաև հրաշալի պատմություններ, որոնք առաջ են մղում այդ կերպարներին: Կարծում եմ՝ դա մի բան է, որով Disney-ն առանձնանում է: Ըստ իս՝ դա է պատճառը, որ Ձեր նշած ֆիլմերը 30, 35 տարեկան են, սակայն շարունակում են դիտարժան լինել, դրանք անժամկետ են: Նրանց առանձնացնում է այն, որ նրանք պարզապես շատ ուժեղ կերպարների վրա հիմնված պատմություններ են: Եվ նույնիսկ «Պոկահոնտաս»-ը, որը շատ ամերիկյան պատմություն է, իսկապես իր արձագանքն է ունեցել ամբողջ աշխարհում: Ես դա նույնպես շատ հետաքրքրաշարժ եմ համարում:
-Պարոն Բլեյզ, անիմացիոն արվեստը չափազանց ընդգրկուն է, և յուրաքանչյուր երկիր իր ավանդույթներով հարուստ, իր պատմությունն ու արվեստը, մշակույթը ներկայացնող անիմացիա ունի, սակայն Disney-ի ֆիլմերն օրինակելի են մինչ օրս, կարող ենք ասել՝ բրենդային են։ Ո՞րն է գաղտնիքը։
-Գաղտնիքն այն է, ինչի մասին ես խոսում էի: Դա իսկապես հրաշալի պատմություններ վերցնելն ու դրանք լավագույնս պատմելն է, հիշվող կերպարներով համալրելը։ Նաև կարևոր է պատմվածքը ներկայացնելիս անկեղծ ու զգացմունքային լինելը: Այնպես որ, հաճախ մարդիկ փորձում են պատմություններ պատմել մարքեթինգի կամ նման այլ բաների համար, իսկ դա սրտանց չէ, և ես կարծում եմ, որ դա այն է, ինչում Disney-ն իսկապես ուժեղ է․ խոսքն այդ պատմությունները ի սրտե ներկայացնելու մասին է: Եվ պատմություններից շատերը գոյություն ունեցող պատմություններ են, որոնք կան հարյուրավոր տարիներ և, հետևաբար, դրանք արդեն հաստատված են: Disney-ը միշտ իսկապես հիանալի է ստեղծարարության մեջ:
-Դուք նկարահանել եք «Եղբայր արջը» լիամետրաժ ֆիլմը, որն առաջադրվել է «Օսկար»-ի, իսկ այժմ աշխատում եք նոր 2D «Սպիտակ արջը» կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմի առաջխաղացման ուղղությամբ։ Կարո՞ղ ենք ասել, որ կենդանիների լեզվով խոսելը երբեմն ավելի հեշտ է այնպես, ինչպես Դուք եք նրանց ստեղծել այդ ֆիլմերում։
-Այո: Երբեմն դա ավելի հեշտ է և հաճելի: Ավելի լավ է ծանր թեմա վերցնել և պատմել այն կենդանիների միջոցով: Այդ թեմաներն ավելի ուժեղ են ներազդում, երբ ներկայացվում են կենդանիների միջոցով, և ես կարծում եմ, որ դա ավելի հեշտ է հասկանալ:
-Հաճախ անիմացիան բարդագույն խնդիրները վառ գույներով, թվացյալ ավելի մատչելի ձևով բարձրաձայնելու, հանրության լայն շրջանակին լսելի դարձնելու առաքելություն է կատարում։ Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ փոխակերպումների է այն ենթարկվել տարիների ընթացքում։
-Շատ է փոխվել։ Իմ կարծիքով՝ պատմություններն են մի փոքր փոխվել: Կարծում եմ, որ պատմությունները դարձել են ավելի շատ միջազգային, և մենք ավելի շատ ենք տեսնելու այդպիսի պատմություններ: Կարծում եմ, որ մենք կտեսնենք մշակութային առումով ավելի տարաբնույթ պատմություններ: Բայց կարծում եմ՝ ամենամեծ փոփոխությունն այն ձևն է, որով մենք նկարահանում ենք ֆիլմերը: Տեխնոլոգիան փոխվում է, և դա մեզ հնարավորություն է տալիս պատմությունները պատմել տարբեր՝ նոր, նորարարական ձևերով: Եվ դա այն է, ինչն ինձ համար հետաքրքիր է դառնում:
-Ձեր երկարամյա փորձը, հմտությունները հնարավորություն են տվել հիմնել CreatureArtTeacher.com-ը, որը բարձրորակ արվեստագիտական կրթություն է ապահովում բոլորի համար։ Հարթակն արդարացնո՞ւմ է Ձեր սպասելիքները։
-Այո, դա պատճառներից մեկն է, որ ես սիրում եմ այստեղ գալ՝ այս փառատոնին, քանի որ այն անում է հենց նույնն, ինչ ես եմ փորձում անել իմ կայքում: Բայց գիտելիք փոխանցելու գաղափարն է եղել այդ բիզնեսը սկսելու իմ ամբողջ գաղափարը: Ես 30 տարվա փորձ ունեմ և ցանկանում էի այդ գիտելիքները փոխանցել կինոարտադրություն մտնող երիտասարդ արվեստագետներին: Եվ այս փառատոնը հենց դա է անում:
- Հայաստանում եք «ՌեԱ» փառատոնի շրջանակում, որի ավարտական ֆիլմերի ժյուրիի կազմում եք։ Հասցրե՞լ եք դիտելը ֆիլմերը, եթե այո, ի՞նչ կարծիք եք ձևավորել։
-Դա հրաշալի էր։ Կան շատ հիասքանչ մարդիկ ամբողջ աշխարհից, ովքեր եկել են ուսուցանելու: Դա մեկ բան: Այն, ինչ ես սիրում եմ, դրանում ներգրավված երիտասարդ արվեստագետներն են, որոնք ցանկանում են ֆիլմեր նկարահանել և պատմություններ պատմել: Նրանք լիովին ներգրավված և ընդունված են այս փառատոնում և ոգեշնչված են դրանով: Եվ դա ինձ ոգեշնչում է։ Ես իսկապես սիրում եմ այդ գաղափարը:
- Պարոն Բլեյզ, ծանո՞թ եք հայկական արտադրության անիմացիային:
-Միայն այն փոքր մասը, որը ես տեսել եմ՝ գտնվելով այստեղ: Եվ ես տեսել եմ փոքր կտորներ Միացյալ Նահանգներում, բայց ոչ շատ: Քանի որ այստեղ եմ, կարողացել եմ բավականին ծանոթանալ դրան:
- Պարոն Բլեյզ, կցանկանայի՞ք որևէ բան հավելել:
-Ես պարզապես ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել հայ ժողովրդին, Վրեժ Քասունուն և բոլոր նրանց, ովքեր ներգրավված են փառատոնում:
-Շնորհակալություն հարցազրույցի հնարավորության համար:
«ՌեԱ» անիմացիոն ֆիլմերի և պատկերապատման արվեստի միջազգային 16-րդ փառատոնն անցկացվել է հոկտեմբերի 20-26-ը՝ Երևանում, արվեստասերներին հնարավորություն է տվել դիտել 250-ից ավելի հետաքրքիր ֆիլմեր, մասնակցել շնորհանդեսների, աշխատարանների, վարպետության դասերի, հանդիպել ականավոր հյուրերի հետ։
«ՌեԱ» փառատոնը (նախկինում՝ «ՌեԱնիմանիա» անիմացիոն ֆիլմերի և պատկերապատման արվեստի միջազգային փառատոն) 2009 թվականին հիմնադրել է քաղաքական երգիծանկարիչ, նկարիչ և անիմատոր Վրեժ Քասունին։ Այն խորհրդանշում է հայկական անիմացիոն պատմության «երիտասարդացումն» ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային մակարդակում՝ այն դիրքավորելով որպես անընդհատ զարգացող ոլորտ։
«ՌեԱ» փառատոնի նպատակը Հայաստանում, Հարավային Կովկասում և անդին անիմացիոն ֆիլմերի, պրոդյուսերների և անիմացիոն արտիստների կենսունակ համայնքն ու գործը հանրահռչակելն է։
Փառատոնը կազմված է 3 կարևորագույն բաղադրիչներից՝ ցուցադրվող ֆիլմեր, MarAni անիմացիոն շուկա և Rea Comics Art-ը։
Իր հիմնադրման օրվանից ի վեր «ՌեԱ» փառատոնը ներգրավել է ավելի քան 40 հազար հանդիսատեսի, համագործակցել և ստացել է աջակցություն 130 հովանավորից, հյուրընկալել է ոլորտի 230 քննադատների/ժյուրիների (օր․՝ Տիցիանա Լոսկի, Ժան-Պոլ Կոման, Դեվիդ Սփրոքսթոն, Մաքս Հաուարդին, Բիլ Փլիմփթոն և այլն) 70 խոսնակի (Շոն Մ. Բոբբիտ, Խավիեր Դե Լա Չիկա, Էդ Հուկս, Դեյվ Բոսսերտ և այլք), կինոյի և անիմացիոն, կրթության և բիզնես ոլորտների այլ նշանավոր առաջնորդների։
Հարցազրույցի հեղինակ՝ Դավիթ Մամյան
Լուսանկարները՝ Տաթև Դուրյանի