Չինաստանում հետաքրքրված են համաշխարհային գիտությունում և մշակույթի տարբեր ոլորտներում հայ ժողովրդի թողած խորը հետքով. դեսպան Ֆան Յոն

ԵՐԵՎԱՆ, 27 ՀՈՒՆԻՍԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Տարբեր ոլորտներում հայ-չինական հարաբերությունների շարունակական զարգացմանը միտված հերթական նշանակալի միջոցառումն անցկացվեց Երևանում: Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայում տեղի ունեցավ «Հայաստան-Չինաստան մշակութային երկխոսություն» խորագրով միջազգային գիտաժողով, որի մասնակիցներն անդրադարձան երկու հնագույն բարեկամ ժողովուրդների քաղաքակրթական կապերի զարգացման ընթացիկ հարցերին և հեռանկարներին:

«Արմենպրես»-ի թղթակցի հաղորդմամբ՝ գիտաժողովը կազմակերպել էր ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտը՝ Վալերի Բրյուսովի անվան պետական համալսարանի Կոնֆուցիոսի ինստիտուտի աջակցությամբ: Միջոցառմանը մասնակցեցին և հայ-չինական հարաբերությունների տարբեր ծալքերի մասին զեկույցներով հանդես եկան ոլորտի հեղինակավոր մասնագետներ, գիտնականներ, նաև՝ Հայաստանում ՉԺՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ֆան Յոնը: Ներկաներին տեսաուղերձով ողջունեց Չինաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Վահե Գևորգյանը:

Դեսպան Ֆան Յոնը իր ելույթում գոհունակությամբ արձանագրեց հայ-չինական հարաբերությունների կառուցվածքային բնույթը և բովանդակալից փոխգործակցությունը հատկապես գիտության ու մշակույթի ոլորտում: Նա ուրախությամբ նշեց, որ Հայաստանում գնալով աճում է չինարեն ուսումնասիրողների թիվը, նաև հետաքրքրությունը Չինաստանի պատմության և մշակույթի նկատմամբ: Փոխադարձաբար Չինաստանում էլ հետաքրքրված են Հայաստանի, հայ ժողովրդի պատմությամբ, մշակույթով, համաշխարհային գիտությունում և մշակույթի տարբեր ոլորտներում թողած խորը հետքով:

Չինաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպանն այդ հանգամանքին ուշադրություն հրավիրեց նաև «Արմենպրես»-ի թղթակցի հետ զրույցում: 

«Հայաստանի և Չինաստանի միջև հումանիտար համագործակցությունը մեր հարաբերությունների վառ կետն են դարձել: Հայաստանում օրեցօր աճում է հետաքրքրությունը չինարենի և Չինաստանի մշակույթի նկատմամբ: Կարելի է ասել, որ դրանում մեծ է Հայաստանի ԿԳՄՍ նախարարության ներդրումը, որը միշտ աջակցում է այդ հարցում: Պետք է նշեմ նաև Հայաստանում Կոնֆուցիոսի ինստիտուտի աջակցությունը: Այժմ Հայաստանում չինարեն է ուսումնասիրում ավելի քան 5 հազար ուսանող: Գործընթացն իրականացվում է ոչ միայն համալսարաններում, այլև դպրոցներում»,- նշեց Ֆան Յոնը:

Անդրադառնալով երկու երկրների միջև մշակութային երկխոսությանը՝ Ֆան Յոնը նշեց, որ ներկայումս Չինաստանը խթանում է համագործակցությունը «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությանը ներգրավված երկրների հետ՝ հատկապես կարևորելով փոխգործակցությունը կրթության ոլորտում։

«Այսօրվա միջոցառումը նույնպես նվիրված է դրան, հետևաբար կարելի է ասել, որ սա մեծ իրադարձություն է երկու երկրների համար։ Մեր երկրները պարբերաբար կազմակերպում են մշակութային տարբեր միջոցառումներ: Պետք է շարունակենք նույն ոգով համագործակցել: Կարծում եմ՝ ապագայում կունենանք ավելի սերտ համագործակցություն»,- ընդգծեց դեսպանը:

Ֆան Յոնը փաստեց, որ Չինաստանում շատերն են հետաքրքրված Հայաստանի մշակույթով։ Նշվեց, որ նախորդ տարի Չինաստանում անցկացվել է մեծանուն Արամ Խաչատրյանին նվիրված ջութակի մրցույթ, կազմակերպվել են մի շարք համերգներ։ 

«Շուտով Հայաստանում նույնպես կանցկացվի Արամ Խաչատրյանին նվիրված ջութակի մրցույթ, որին կժամանեն բազմաթիվ մասնագետներ Չինաստանից»,- տեղեկացրեց նա։

ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն Լիլիթ Հարությունյանը ողջույնի խոսքում, մասնավորապես, նշեց. 

«Մեր ինստիտուտը զգալի աշխատանք է իրականացնում գիտական դիվանագիտության ուղղությամբ: Մշակութային դիվանագիտությունը, լինելով գիտական դիվանագիտության կարևոր ուղղություններից, միտված է տարբեր երկրների հասարակությունների միջև համագործակցության տարբեր ձևաչափերի մշակմանը: Արևելագիտության ինստիտուտն իր բազմոլորտ հետազոտական ուղղությունների շարքում հատուկ ուշադրություն է դարձնում Չինաստանի հետազոտությանը, որն իրականացվում է ինստիտուտի միջազգային հարաբերությունների բաժնում»:

Տնօրենի դիտարկմամբ՝ լեզուն մշակութային դիվանագիտության և երկխոսության կարևոր գործիքակազմերից է: Այդ առումով նշվեց, որ Չինաստանում ուսանած հայ ուսանողները վերադառնալով Հայաստան՝ մեծապես նպաստում են հայ-չինական հարաբերությունների զարգացմանը:

ԳԱԱ Հասարակագիտության և հումանիտար գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար Յուրի Սուվարյանը չափազանց ուշագրավ համարեց գիտաժողովի թեման՝ նշելով, որ մշակութային երկխոսությունը կնպաստի, որպեսզի երկու ժողովուրդների և երկրների միջև ապագայում ստեղծվեն ավելի կայուն տնտեսական և քաղաքական հարաբերություններ:

«Հայ և չին ժողովուրդների միջև առաջին շփումները սկսվել են դեռևս 2-րդ դարից: Այդ հարաբերությունները եղել են առևտրական՝ հայերը զբաղվել են մետաքսի առևտրով: Մինչև միջնադարը մեր ժողովուրդն ունեցել է 1500 տարվա պետականություն, սակայն այդ ընթացքում Չինաստանի հետ միջպետական հարաբերություններ չենք ձևավորել: Միայն 1992 թվականից հետո, երբ Հայաստանը դարձյալ անկախացավ, մեր երկրների միջև ստեղծվեցին միջպետական հարաբերություններ և այսօր ունենք չորս տասնյակից ավելի կնքված համաձայնագրեր, ինչը բավարար հիմք է ավելի ակտիվացնելու հարաբերությունները տնտեսության և այլ ասպարեզներում: Կարծում եմ՝ գիտության և մշակույթի ասպարեզում նույնպես պետք է ակտիվացնենք մեր շփումները, ինչն անպայման կնպաստի Հայաստանի և Չինաստանի միջև բարեկամական կապերի ամրապնդմանը»,- նշեց Յուրի Սուվարյանը:

Վ. Բրյուսովի անվան պետական համալսարանի Կոնֆուցիոսի ինստիտուտի հայկական կողմի տնօրեն Գոռ Սարգսյանը «Արմենպրես»-ի թղթակցին հայտնեց, որ, ըստ էության, Հայաստանի և Չինաստանի միջև մշակութային երկխոսությունը արծարծվող նոր թեմա է: 

«Շատ կարևոր է հասկանալ, որ չին-հայկական հարաբերությունների այս ոլորտում առկա է բավականին մեծ ներուժ: Հիմա կատարվում է, օրինակ, ուսանողների փոխանակում: Չինարենի շատ լավ մասնագետներ ունենք, որոնց ներուժը ևս բացահայտված չէ: Կան շատ լավ նախապայմաններ զբոսաշրջությունը կազմակերպելու համար: Այս բոլոր հումանիտար ոլորտներն առանձին-առանձին ենթակա են գույքագրման»,- ասաց Գոռ Սարգսյանը:

Նա հայտնեց նաև, որ այս գիտաժողովին այս տարի կհաջորդեն տեղական մակարդակի մի շարք մշակութային միջոցառումներ:

Նշվեց նաև, որ Հայաստանում գործող Կոնֆուցիոսի ինստիտուտը տարեցտարի ընդլայնում է իր ծրագրերի ցանկը՝ ընդգրկելով ավելի մեծ և կարևոր ծրագրեր: Որոշակիորեն փոխվել է նաև ինստիտուտի աշխատանքի մոդելը՝ մշակութայինից տեղափոխվելով գերազանցապես գիտակրթական հարթություն:

Հրայր Նազարյան

Լուսանկարները՝ Հայկ Բադալյանի