ԵՐԵՎԱՆ, 9 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Գրողն ի վիճակի է փոխել մի ամբողջ հասարակություն, և այսպիսի համաժողովների նպատակը մեր գաղափարական մտածողությունը,  առանց վախենալու կարելի է ասել մեր երկրի ժողովրդի ապագան համակարգելն ու կարգավորելն է: Այս մասին հոկտեմբերի 9-ին Սփյուռքի հայագիր և օտարագիր գրողների 6-րդ համաժողովին ասաց Հայաստանի սփյուռքի նախարարի տեղակալ  Սերժ Սրապիոնյանը:

«Ինչպես ասել է Պարույր Սևակը. «Ժողովուրդը չի ծնում անհատներին, անհատներն են ծնում  ժողովրդին»: Անշուշտ, իրենց  գաղափարներով, համահավաք մտածողությամբ, իրենց խորքային մոտեցումներով: Ուստի պետք է պահել այդ անհատներին և գնահատել նրանց»,-«Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ նշեց Սրապիոնյանը:

ՀԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը խնդրեց մեկ րոպե լռությամբ հարգել բոլոր այն սփյուռքահայ գրողների հիշատակը, որոնք կյանքից հեռացել են վերջին չորս տարվա ընթացքում:

 «Համաժողովին 17 երկրից 46 գրող է մասնակցում: Այս տարի մեզ են միացել գրողներ նաև Արցախի Հանրապետությունից: Առաջին անգամ է, որ միջոցառումն այսքան հարուստ է զեկույցներով ու ելույթներով, քանի որ հասունացած նյութը շատ է»,-ասաց Միլիտոնյանը:

 Նա ընդգծեց, որ վերջին տարիներին  Հայաստանում տպագրվել են  սփյուռքահայ և օտարագիր գրողների գրքեր, ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ տասնյակից ավելի գրողների գրքեր են հրատարակվել: Հայաստանում  Եղեռնին անդրադարձող անթոլոգիաներ են լույս տեսել, որոնցում ընդգրկվել են նաև սփյուռքի գրողները:

Նա շեշտեց, որ ՀԳՄ-ն հրատարակում է ոչ միայն սփյուռքում ստեղծագործող  գրողների գրքեր, այլև արևմտահայ դասականների գործեր:

Սփյուռքահայ գրող Յակոբ Պալեանի խոսքով՝ համաժողովն ունի մեծ դեր և նշանակություն, սակայն, իր կարծիքով, ի սկզբանե պետք է գրողների փոքր խմբեր ստեղծվեին, ընտրվեին թեմաներ, որոնց շուրջ գրողները քննարկումներ կիրականացնեին, խնդիրներ առաջ կքաշեին  ու կփորձեին դրանց լուծման ճանապարհներ առաջարկել: «Համաժողովի այս տարբերակն այնքան էլ արդյունավետ չէ, քանի որ մինչև հինգ մարդ ելույթ է ունենում դու,  որքան էլ լավ հիշողություն ունենաս, չես կարողանում մտքում պահել նախորդների ասածները: Լավ կլիներ, որ մեզ տրվեր հնարավորություն կանխավ ծանոթանալ զեկույցներին, ներկայացվող թեմաներին, կարդացած գալ, կարծիք հայտնել: Առանց դրա առաջընթաց չի լինի»,-ընդգծեց նա:

Անդրադառնալով  օտարագիր գրողներին՝ Պալեանը շեշտեց, որ որքան էլ ինքը սիրի ու հավանի Ֆրանց Վերֆելին, որը հայերին վերաբերող խնդիր է բարձրաձայնում իր ստեղծագործությամբ, միևնույն է, դրանով Վելֆելը հայ գրականության ներկայացուցիչ չի դառնում: «Ըստ իս՝ հայ գրականության անցագիրը հայոց լեզուն է: Գրականությունը, ստեղծագործությունը պատկանում է այն լեզվին, որով արտահայտվում է: Մի ֆրանսիացի իմաստուն մարդ ասել է, որ բառերի ժառանգությունը գաղափարների ժառանգություն է, հետևաբար բառը գաղափար  է փոխանցում, այն իր իմաստն ունի»,-եզրափակեց գրողը:

Արցախից Հայաստան ժամանած երիտասարդ գրող Վան Նովիկովն ասաց, որ համաժողովին, նախևառաջ, գրականության ոլորտում առկա խնդիրներն ուրվագծվեցին: «Հետագայում որքանով այդ խնդիրների լուծումները գործնական տեսքի կբերվեն, չեմ կարող ասել, բայց միայն այն, որ մենք հասու ենք դառնում Սփյուռքում տեղի ունեցող գրական գործընթացներին, արդեն իսկ լավ է: Դա ինձ համար մեծ նշանակություն ունի, քանի որ ինքս շատ եմ հետաքրքրվում Սփյուռքի գրական կյանքով ու ցավով եմ նշում, որ  հայապահպանության տեսանկյունից այնտեղ բազում բացեր կան»,-նշեց նա:

Խոսելով Արցախի գրական առօրյայի մասին՝ Նովիկովն ընդգծեց, որ  բազմաթիվ հասուն գրողներ  կարծում են, որ Արցախի ժամանակակից գրականության մեջ տեղի ամենօրյա կյանքը գրեթե բացակայում է: «Դա լուրջ խնդիր է. կարդալով արցախցու ստեղծագործությունները՝ Երևանի կամ այլ քաղաքի, երկրի բնակիչը  չի կարող լավ պատկերացում կազմել  այն մասին, թե Արցախն ինչպես է ապրում, ինչով են զբաղվում տեղի երիտասարդները, ինչ են սիրում, և ինչն է նրանց մտահոգում: Սակայն գրական կյանքը մեզ մոտ եռում է: Հոկտեմբերի առաջին  օրերին Արցախում «Մուրացանյան օրեր» կազմակերպվեցին: Կային մասնակիցներ տարբեր զորամասերից, դպրոցներից, գրադարաններից: Մեզ մոտ իրականացվում են գրական միջազգային փառատոներ: Դրանք Արցախի, Հայաստանի ճանաչմանն են նպաստում»,-ավարտեց գրողը: