Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’ndan İİT Bildirisine tepki: “Bölgesel barış mantığıyla çelişiyor”

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) son bakanlar konferansı kapsamında kabul edilen “İstanbul Bildirisi”ne ve Azerbaycan’ın girişimiyle sunulan kararlara ilişkin hayal kırıklığını dile getiren bir açıklama yayımladı. Açıklamada, belgelerde yer alan çarpıtılmış ve tek taraflı ifadelerin, bölgede kalıcı barışın tesisiyle bağdaşmadığı belirtildi.

Bakanlık, “Batı Azerbaycan” söyleminin insan hakları kisvesi altında Ermenistan’ın egemen topraklarına yönelik açık bir toprak iddiası olduğunu vurguladı. Söz konusu söylemin, bu amaçla kurulan yapay yapıların belgelerinde bile yer aldığına dikkat çekildi. Ermenistan topraklarında “Batı Azerbaycan” adında bir oluşumun bulunmadığı ve bulunamayacağı açık şekilde ifade edildi.

Sovyetler Birliği'nin son dönemlerinde Ermenistan’da yaşayan Azerbaycanlıların mülklerini satarak ya da değişim yoluyla gönüllü olarak ayrıldıkları hatırlatılırken, Azerbaycan’da yaşayan Ermenilerin aynı koşullarda ayrılmadığı, aksine Bakü, Sumgayıt ve diğer kentlerde pogromlara ve zorla tehcirlere maruz kaldıkları vurgulandı. 2023 sonbaharında Dağlık Karabağ’dan 115 binden fazla Ermeni’nin zorla göç ettirilmesi de bunun son örneği olarak gösterildi.

Açıklamada, Hocalı olaylarının tarihsel çerçevesinin çarpıtılmasının şaşkınlık yarattığı ve insanlığa karşı işlenen suçların gerçek geçmişinin Ermenistan’a yönelik suçlamaları geçersiz kıldığı ifade edildi.

Mart ayında bazı İİT üyeleri tarafından yapılan olumlu açıklamalara rağmen, yeni bildirinin Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinin normalleşmesi ve barış anlaşmasının imzalanması sürecine dair ön koşulları tek taraflı şekilde kayda geçirmesi de eleştirildi. Ermenistan’ın anlaşmayı gecikmeden imzalamaya hazır olduğu, imza yeri ve tarihi için görüşmeye açık olduğu ve Azerbaycan’ın gündeme getirdiği bazı konularda yapıcı çözümler önerdiği hatırlatıldı.

Kültürel mirasın korunmasına ilişkin karar tasarısı da eleştirilerek, Azerbaycan kontrolündeki bölgelerde Ermeni kültürel mirasına yönelik yıkım ve sistematik vandalizmin göz ardı edildiği, konunun dinî bir boyuta çekilerek yanlış ve tehlikeli söylemlerin beslendiği belirtildi. Buna karşın Ermenistan’ın İslamî kültürel mirasa yönelik saygılı ve özenli yaklaşımının açıkça görülebileceği ifade edildi.

Dışişleri Bakanlığı, İİT üyesi ülkelere söz konusu bildiri ve kararları yeniden gözden geçirme ve Ermenistan’ın egemenliğini hedef alan önyargılı girişimleri reddetme çağrısında bulundu. Güney Kafkasya’da barış için gerçek bir fırsatın bulunduğu ve uluslararası örgütlerin yapıcı yaklaşımlarının bu sürece katkı sunması gerektiği ifade edilerek, Ermenistan’ın barış gündemine bağlılığını sürdürdüğü ve bu yönde İİT dahil tüm uluslararası aktörlerden destek beklediği belirtildi.