سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان در پاسخ به اتهامات وارده از باکو: «در متن قانون اساسی جمهوری ارمنستان ادعای ارضی علیه هیچ کشوری وجود ندارد.»

تاریخ گزارش: 7 اکتبر سال 2024 میلادی برابر با 16 مهر 1403 شمسی 

ساعت گزارش: 09:26

ایروان، 7 اکتبر، «آرمِن پرِس» : در تاریخ 4 اکتبر سال جاری میلادی، به درخواست «آرمِن پرِس» آنی بادالیان: سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان، در پاسخ به لفاظی های ستیزه جویانه روز افزون اخیر آذربایجان اظهار نظر کرده بود.

روز بعد سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در مورد اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان توضیحاتی را منتشر کرده بود. 

در همین راستا، «آرمِن پرِس» از آنی بادلیان دوباره درخواست کرده است که به برخی از سوالات ما در خصوص اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان  پاسخ دهد.

در زیر متن کامل این گفتگو را بخوانید:

سوال: - سرکار خانم بادالیان: سخنگوی محترم وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان، چنانچه می دانید در پاسخ به  اظهارنظر مورخ 4 اکتبر شما در خصوص لفاظی های ستیزه جویانه روز افزون اخیر آذربایجان، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان هم به نوبه خود توضیحاتی را منتشر کرده است که در چارچوب آن می گوید با بررسی تصمیم دیوان عالی ارمنستان در خصوص تنظیم فعالیت مشترک کمیسیون های تحدید حدود مرزهای ارمنستان و آذربایجان به این نتیجه رسیده اند که با این تصمیم بر ادعا های ارضی ارمنستان نسبت به آذربایجان موجود در قانون اساسی جمهوری ارمنستان، بیشتر تاکید می شود.

 نظر شما در خصوص این اظهار نظر چیست؟

پاسخ: -  در تصمیم دادگاه قانون اساسی خیلی واضح و مستقیم گفته می شود که فقط آن دسته از مفاد اعلامیه استقلال ارمنستان (سال 1990 میلادی) دارای قدرت قانون اساسی هستند که به معنای واقعی کلمه در مواد قانون اساسی جمهوری ارمنستان بیان شده اند. 

لذا آنچه در متن ذیل مقدمه قانون اساسی جمهوری ارمنستان یعنی در اصول قانون اساسی نوشته نشده است، قابل انتساب به قانون اساسی نیست، و طبق این گفته هیچ مجالی برای تفسیر دیگری باقی نمی ماند، به خصوص اینکه دادگاه عالی ثبت کرده است که در اتخاذ تصمیمات قبلی خود هرگز موضع دیگری تثبیت نشده است.

بنابراین، اصول اساسی کشورداری ارمنستان و اهداف ملی سراسری ما ذکر شده در مقدمه قانون اساسی جمهوری ارمنستان، همان مواردی است که در متن بعدی قانون اساسی جمهوری ارمنستان بیان شده است و در این متن چیزی وجود ندارد که می توان آن را به عنوان ادعای ارضی علیه هیچ کشوری تفسیر کرد.

سوال: - سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان خاطرنشان کرده است که در سایر اقدامات قوانین حقوقی جمهوری ارمنستان نیز ادعاهای ارضی علیه آذربایجان وجود دارد.

پاسخ:- جمهوری ارمنستان چندین بار در بالاترین و عالی ترین سطح به این موضوع پرداخته است. بخش 3 از ماده 5 قانون اساسی جمهوری ارمنستان تصریح می کند که معاهدات بین المللی تصویب شده دارای قدرت حقوقی بالاتری نسبت به قوانین داخلی جمهوری ارمنستان می باشد.

 اگر دقیق تر بگوئیم متن ماده مذکور به شرح زیر است: «در صورت تعارض معاهدات بین‌المللی مصوب جمهوری ارمنستان با هنجارهای داخلی قوانین، طبق هنجارهای معاهدات بین‌المللی اعمال خواهد شد.»

در قسمت های توافق شده پیش نویس «پیمان برقراری صلح و روابط بین دولتی بین ارمنستان و آذربایجان» ماده ای وجود دارد که طبق آن طرفین هیچ گونه ادعاهای ارضی از یکدیگر ندارند و متعهد می شوند که در آینده نیز چنین ادعاها و مطالباتی را مطرح نکنند.

در همین متن  همچنین ماده ای وجود دارد که طبق آن هیچ یکی از طرفین نمی توانند برای شکست اجرای پیمان صلح به قوانین داخلی خود ارجاع دهند.

به عبارت دیگر، از زمانی که پیمان صلح توسط ارمنستان و آذربایجان امضا شود، نتیجه مثبت انطباق آن با قانون اساسی توسط دادگاه قانون اساسی دریافت شود و به تصویب مجلس ملی جمهوری ارمنستان برسد، از نظر قوه حقوقی بالاتر از هر قانون داخلی برخوردار خواهد بود.

 بنابراین، انعقاد پیمان صلح هرگونه نگرانی ارمنستان و آذربایجان در خصوص قوانین مختلف دو کشور را برطرف خواهد کرد.

سوال: - سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان همچنین می گوید که ابراز وفاداری ارمنستان به اعلامیه آلما آتا هنوز به این معنا نیست که ارمنستان ادعای ارضی از آذربایجان ندارد، و به نظر وی در اصل  اعلامیه آلما آتا به این موضوع که مرزهای کشورهای عضو  اتحادیه «کشورهای مشترک المنافع» از کجا عبور می کنند و کدام مناطق متعلق به کدام کشور است، هیچ ربطی ندارد.

پاسخ:-  اینکونه اظهار نظرات کاملاً نامناسب و بی جا هستند، زیرا در اعلامیه 21 دسامبر سال 1991 میلادی آلما آتا به وضوح بیان می شود که طرفین تمامیت ارضی یکدیگر و تخطی ناپذیری مرزهای موجود را به رسمیت می شناسند.  بنابراین، کشورهایی که اعلامیه آلما آتا را امضا کرده اند، یکپارچگی سرزمین‌های قانونی جمهوری‌های شوروی را در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و مرزهای اداری موجود بین‌جمهوری ها را به عنوان مرز دولتی کشور ها به رسمیت شناخته اند.

 و در خصوص مرز های هم باید بار دیگر تاکید کرد که این مرزها تعیین و مشخص است و نقشه های تصریح کننده مرزها هم در ارمنستان و هم در آذربایجان وجود دارد.

ضمناً، به نظر می رسد عبارت «پیمان صلح» مبنی بر اینکه طرفین متعهد می شوند در آینده علیه یکدیگر ادعای ارضی نداشته باشند، ادعای آذربایجان مبنی بر اینکه ارمنستان «گزینه رزروی» برای ادعای ارضی علیه آذربایجان دارد را رد و نابود می کند.

و تعبیری از  بیانیه آلما آتا که در اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان وجود دارد، ممکن است در واقع به این معنا باشد که آذربایجان خود ادعای علیه ارمنستان دارد و در اصل فقط می خواهد تا آن را با اتهامات نسبت به ارمنستان بپوشاند، پرده دود ایجاد کند.

سوال: - سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان بار دیگر ضمن اشاره به دستیابی ارمنستان به تسلیحات و تجهیزات: آن را تسلیح سراسری و میلیتاریزه دسته جمعی خوانده است.

پاسخ:-  اگر مخارج نظامی ارمنستان و آذربایجان را از لحاظ اعداد مطلق، تقارن و انواع تسلیحات خریداری شده با هم مقایسه کنیم، خواهیم دید که در واقع  چه کسی مشغول نظامی سازی دسته جمعی و تسلیح سراسری، است. 

برعکس، رهبران و مقامات عالی رتبه سیاست جمهوری ارمنستان همواره اعلام می کند که ارمنستان قرار نیست فقط مفهوم امنیتی مبتنی بر ارتش اتخاذ کند بلکه تنظیم روابط با همسایگان خود و برقراری صلح در منطقه را بخش مهمی از امنیت خود می داند. در صورتی که رهبران و مقامات عالی رتبه سیاست آذربایجان همواره  اعلام می کنند که وظیفه اصلی آنها تقویت توان نظامی کشور است.

از طرفی هم یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که ارمنستان بارها به آذربایجان پیشنهاد ایجاد مکانیسم های کنترل متقابل تسلیحات را داده است و این پیشنهاد همچنان معتبر و پابرجاست، ولی تا کنون آذربایجان پیشنهاد مذکور ارمنستان را بی پاسخ می گذارد و روز به روز لفاظی های تهاجمی تری نسبت به جمهوری ارمنستان اتخاذ می کند. 

بنده مجدداً تأکید می کنم که جمهوری ارمنستان به جز دفاع از خود در برابر تجاوزات احتمالی، هیچ دستور کار تهاجمی ندارد و این در حالی است که آذربایجان تقریباً هر روز تهدیداتی را متوجه جمهوری ارمنستان می کند.

سوال: - سخنگوی وزارت  امور خارجه آذربایجان همچنین اعلام کرده است که ارمنستان کمپین ضد تبلیغی آغاز کرده است و در چارچوب آن می خواهد عدم شرکت رهبران سیاسی جهان را در اجلاس COP-29 که در ماه نوامبر در باکو برگزار خواهد شد، تضمین کند.

پاسخ:-  در راستای پاسخ به این سوال اول از همه می خواهم  توجه شما را به این نکته جلب کنم که سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان به سوالات مطرح شده در اظهارات مورخ 4 اکتبر بنده، هیچ پاسخی نداده است. لذا فرصت را مغتنم شمرده بار دیگر آن سوالات را تکرار می کنم:

1.     آیا آذربایجان آماده تجاوز به جمهوری ارمنستان است؟

2.      آیا آذربایجان از به رسمیت شناختن تمامیت ارضی جمهوری ارمنستان امتناع می ورزد؟

3.      آیا آذربایجان از دستور کار صلح امتناع می ورزد؟

اما حالا به سوال شما برگردیم، لفاظی های تهاجمی باکو رسمی، رد پیشنهادات ارمنستان برای امضای پیمان صلحِ شامل مواد مورد توافق، بسیاری از کارشناسان ارمنی و بین المللی را به این نتیجه می رساند که آذربایجان از COP-29 برای ایجاد پرده ای در راستای مشروعیت بخشیدن به تشدید اوضاع در آینده نزدیک استفاده خواهد کرد. 

علاوه بر این، تعداد چنین تحلیل ها روز به روز در حال افزایش است. لذا بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که برای حذف فرصت چنین چشم اندازی، لازم است که محتوای توافق شده پیمان صلح قبل از COP-29 امضا شود، در غیر این صورت، بدون امضای آن، رهبرانی که به باکو می روند ممکن است ناخواسته به جنگ افروزان تبدیل شوند.

 ارمنستان به نوبه خود بار دیگر تاکید می کند که برای امضای پیمان صلح قبل از COP-29 آماده است. 

می خواهم بار دیگر تاکید کنم که جمهوری ارمنستان از تصمیم برگزاری COP-29 در باکو به عنوان ابزاری برای ایجاد و تقویت اعتماد بین طرفین و برقراری صلح در منطقه، حمایت کرده است و طبعی است که ما نمی خواهیم برگزاری COP-29 در باکو توسط آذربایجان در جهت مخلف ایجاد اعتماد بین طرفین و برقراری صلح در منطقه استفاده شود و منجر به سوق دادن منطقه به تشدید تنش گردد.