388.26
گُور مارگاریان: «تهران همیشه سیاست متعادلی را دنبال کرده است لذا نباید انتظار انتقام گیری احساسی از این کشور داشت.»
تاریخ گزارش: 12 آگوست سال 2024 میلادی برابر با 22 مرداد 1403 شمسی
ساعت گزارش: 10:41
ایروان، 12 آگوست، «آرمِن پرِس» : هنگام صحبت از درگیری‌های احتمالی پیش‌بینی‌شده یا آغاز درگیری‌های گسترده ای بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، باید یک اصل اساسی را به خوبی درک کنیم که سخن از کشور ایران و مردم ایران در میان است، ما با کشوری سر و کار داریم که سابقه کشورداری هزاران سال را دارد، لذا نباید انتظار داشته باشیم که مسائل و چالش های خود را هم اینجا و عاطفی یا احساسی حل خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری دولتی «آرمِن پرِس» : گُور مارگاریان: دکتر، استادیار و پژوهشگر بنیاد «گِغارد» آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان و پژوهشگر ارشد انستیتوی شرق شناسی آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان در راستای گفتگوی خود با «آرمِن پرِس»، ضمن اشاره به تنش حاکم در خاورمیانه به خصوص ادعای آغاز عملیات گستردۀ نظامی فیمابین ایران و اسرائیل در این خصوص اعلام کرده است.
طبق مشاهدات وی، اگرچه اخیراً برخی کارشناسان بر این عقیده هستند که طی 24 تا 48 ساعت آتی، طرف ایرانی حمله و خسارات سنگینی به اسرائیل وارد خواهد کرد و برخی از کارشناسان حتی چندین موج حمله متوالی پی در پی را پیش‌بینی می کنند، به خصوص که از طرفی هم ایران به نوبه خود در خصوص گزینه های انتقام و حملات احتمالی هشدارهایی از مسیر های مختلفی داده است، اما با این وجود وضعیت هنوز قابل کنترل است.
به گفته وی در این راستا درک کامل این اصل که ما با دولت ایران و مردم ایران سروکار داریم: کشوری که دارای سابقه کشورداری هزاران ساله است، حائز اهمیت زیادی می باشد و ما باید این واقعیت را در نظر بگیریم که ایران مسائل و چالش های خود را هم اینجا و عاطفی یا احساسی حل نخواهد کرد.
این به اصطلاح یک دعوای تن به تن خیابانی نیست که مسائل را در سطح عاطفی یا احساسی و پیروی اصل «تو به من، من به تو» حل و فصل شوند.
به گفته جناب آقای مارگاریان همانطور که در فیلم معروف گفته می شود «شرق موضوع بسیار ظریفی است»، از طرف دیگر هم اگر اقدامات ایران را از منظر تاریخی بسنجیم، می بینیم که در طول قرون اخیر ایران هرگز آغازگر جنگ نبوده است و هنگام حل و فصل دعوا یا اختلافات خود با سایر کشورها، ایران حدالامکان همواره تلاش می‌کند از راه‌های دیپلماتیک، با پیروی از سیاستی متعادل‌تر و سنگین‌تر اقدام کند.
بی اختیار، جنگ‌های عثمانیان و صفویان را به یاد می‌آوریم که در چارچوب آن وقتی که شاه طهماسب ایران را به نبرد علنی فراخواندند وی در پاسخ گفت که آنقدر ساده لوح و بی‌تجربه نیست که در شرایط 1 علیه 10 نفر جنگ مستقیمی آغاز کند. چنانچه می بینیم شباهت موازی این صحنه تاریخی با وضعیت کنونی خاورمیانه واضح و اشکار است.
به نظر دکتر مارگاریان در شرایط ژئوپلیتیک کنونی در صورتی که جنگ گسترده ای رخ دهد، ایران نیروهای برابر کافی جهت مبارزه با مخالفان خود را نخواهد داشت. فهرست متحدان تهران در صورت وقوع جنگ احتمالی چندان گسترده نخواهد بود، به خصوص اگر در نظر بگیریم که در این مدت کشورهای عربی نه فقط در مسئله غزه بلکه در پس‌زمینه درگیری اعراب و اسرائیل نیز اتحاد چندانی از خود نشان نداده اند، بلکه برعکس، به عنوان مثال، همانند درگیری های آوریل 2024 میلادی، اکنون اردن و عربستان سعودی موضع متفاوتی دارند و به صراحت اعلام می کنند که نمی توانند حریم هوایی کشورهای خود را در اختیار پرواز های موشک های ایرانی قرار دهند.
چنانچه دیدیم هنگام تشدید تنش ها اخیر در ماه آوریل، نه فقط تمام موشک های ایرانی به هدف نرسیدند بلکه بعضی از آن ها حتی به خاک اسرائیل هم نرسیدند و هنوز در حریم هوایی اردن یا عربستان سعودی منهدم شدند.
از طرفی هم به عامل مهم دیگری نیز باید توجه کرد که طبق آن ایران نیز به‌خوبی از وضعیت ایجاد شده آگاهی کاملی دارد و بسیار ساده‌لوحانه است اگر فکر کنیم که در این شرایط، تهران باید طبق سناریوهای پیش‌بینی شده توسط تحلیلگران و کارشناسان روسی، غرب یا حتی ایرانی عمل کند، این امر در واقع غیرممکن است.
البته این هم نباید فراموش کرد که در خصوص شرق خونگرم سخنی در میان است: جایی که شرایط می‌تواند هر ثانیه تغییر کند، اما با این وجود باید این واقعیت را نیز در نظر بگیریم که همه به خوبی درک می کنند که درگیری ایران و اسرائیل تاثیری بر کل منطقه و شاید حتی فراتر از مرزهای آن خواهد داشت، لذا به همین دلیل در روزهای اخیر شاهد آن هستیم که هم نیروهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و هم ابرقدرت‌ها و مراکز قدرت علاقه‌مند به عدم گسترش این درگیری هستند و در خصوص آن در قالب پیام، درخواست های شفاهی، نصیحت و پندها یا دیدارهای متقابل به صورت مستمر اعلام می کنند.
در این شرایط درک صحیح موضوعی که آغاز جنگ حتی اگر در مقیاس بزرگ دامنه گسترده ای هم نداشته باشد، در واقع چه چیزی به طرفین خواهد داد، نکته بسیار مهم در این شرایط این است که آیا واکنش ضدحمله قوی که از ایران انتظار می رود، نتیجه مطلوبی را برای ایران به همراه خواهد داشت یا خیر.
بر کسی پوشیده نیست که همواره قبل از شروع جنگ یا عملیات نظامی، همیشه در نظر می گیریم که سود آن چقدر از خسارت و مجازات آن بیشتر است.
این یک عامل بسیار مهمی است و در این شرایط یک سوال پیش می‌آید که آیا ایران با آغاز جنگ؛ بیشتر به دست می‌آورد یا از دست می دهد و ضرر می‌کند.
لازم است به این عامل مهم نیز توجه کنیم که اخیراً در پی عملیات سخت یگان‌های ارتش اسرائیل اتفاق مهم دیگر رخ داد: غرب جمعی به تدریج و با سرعت فزاینده‌ای شروع به انتقاد روز افزون از اقدامات ارتش اسرائیل کرد. این روند به حدی رسید که ارگان های مختلف سازمان ملل در ماه می و ماه جولای سال جاری میلادی: قطعنامه هایی را علیه اسرائیل تصویب کردند، غرامت را به اسرائیل تحمیل کردند، اقدامات ارتش اسرائیل را محکوم و مغایر با موازین بین المللی خواندند و .... در مجموع اکنون بیش از پیش با یک واقعیت جالب روبرو هستیم که در چارچوب آن غرب جمعی که قبلاً از اسرائیل حمایت و پشتیبانی می کرد، در این موارد شروع به انتقاد از وی می کند.
با این حال، بر خلاف موارد مذکور، به وضوح می بینیم که چطور در شرایط تهدید ایران همان غرب جمعی نیروهای خود را در اطراف اسرائیل تحکیم می کند و مسئولیت دفاع آن را چه از نظر دیپلماتیک و چه از نظر نظامی کاملاً بر عهده می گیرد. چنانچه می دانیم تاکنون تعداد زیادی هواپیما جهت دفاع از اسرائیل به خاورمیانه منتقل شده است.
در این مورد حداقل از نظر بازیکنان غیرمنطقه‌ای، می‌توانیم شاهد اقدامات بر عکس باشیم.
اگر نیروهای نیابتی یا پروکسی (یا کشورهای تحت نفوذ) را در نظر نگیریم به وضوخ می بینیم که ایران از نظر متحدان از حمایت کسی برخوردار نیست که در صورت وقوع جنگ با تکیه بر آن قادر به مقاومت یا انتظار یک جنگ متوازن داشته باشد.
در خصوص اینکه آیا ممکن است اسرائیل آغازگر جنگ باشد یا اقدامات پیشگیرانه انجام دهد؟ باید بگوییم که اقدامات اخیر اسرائیل که منجر به تشدید شرایط شده است؛ فرصت های قویی برای حمله تلافی جویانه ایران ایجاد کرده است، می توان حدس زد که اسرائیل در شرایط موجود کمی خویشتن داری از خود نشان خواهد داد، اما از طرف دیگر ممکن است شاهد اقداماتی به سبک ساده ارتش اسرائیل باشیم و ببینیم که چگونه همانند قبل اسرائیل به جای عملیات های گسترده ای، عملیاتی هدفمندی انجام می دهد.