AB: Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki ikili süreç son ayda somut pozitif sonuçlar üretti

YEREVAN, 5 AĞUSTOS, ARMENPRESS:AB, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki süreçlerde tarafların talebi üzerine yeniden arabulucu olmaya hazır olduğunu belirtti, diyor AB Güney Kafkasya ve Gürcistan'daki krizler özel temsilcisi Toivo Klaar.

Toivo Klaar şu değerlendirmelerde bulundu: “Karmaşık bir tablo var. Daha iyi anlar gördük ve umarım şu anda bu anlardan bazılarını yaşıyoruz, ancak aynı zamanda birçok masum kurbanla birlikte büyük şiddet olayları da yaşadık. 2020’deki 44 günlük savaş, çeşitli silahlı çatışmalar ve büyük askeri operasyonlar, Lachin koridorundaki durum ve en önemlisi Eylül 2023’teki Karabağ Ermenilerinin kitlesel göçü, başa çıkmak zorunda kaldığım en zor durumlardan bazılarıydı. Bu şiddet mağdurlarıyla yaptığım görüşmeleri ve 1990'larda benzer zorluklarla karşılaşanların anlattığı hikayeleri her zaman hatırlayacağım. Aynı zamanda daha olumlu gelişmeler de yaşandı. Şu anda Baku ve Yerevan arasında daha fazla diyalog var ve AB’nin de katkıda bulunduğunu düşünüyorum. Bir barış anlaşmasının sonlandırılmasına yönelik görüşmeler yapılıyor. Siyasi irade ve tüm tarafların sürekli çabasıyla düşmanlık ve şiddet sayfasının nihayet tamamen kapanmasını umuyorum, bu da bölgedeki tüm halkların yararına olacaktır.”

Klaar, AB’nin Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki görüşmeler için belirli bir çerçeve oluşturduğunu belirtti. AB’nin aracılık rolünü değerlendirirken şunları söyledi: “2020 öncesinde AB’nin rolü çok daha az görünürdü. Görevimiz – benim görevim – esas olarak Minsk Grubu ve başkanlarının yürüttüğü çabalara destek olmaktı. 2020 savaşından sonra, tarafların talebi üzerine AB, daha belirgin bir rol oynamaya başladı ve bu, Başkan Michel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan arasında yapılan yüksek düzeyli üçlü toplantılarla zirveye ulaştı. Bu toplantıların – diğer uluslararası aktörlerin çabalarına ek olarak – iki lidere ana konular üzerinde ortak anlayışlar geliştirmeleri için gerekli alanı sağladığını düşünüyorum: barış anlaşması, sınır çizimi ve sınırlandırma, bölgesel ekonomik ve ulaşım bağlantılarının yeniden açılması ve insani konular. 14 Aralık 2021 ile 15 Temmuz 2023 arasında Brüksel’de altı lider toplantısı gerçekleştirdik, çok sayıda yüksek düzeyli telefon görüşmesi yaptık ve burada güvenlik danışmanları toplantıları düzenledik. Baku ve Yerevan’a yaptığım ziyaretler ve geniş bölge ile birlikte, AB’nin belirli bir çerçeve oluşturduğunu ve bu çerçeve üzerinden liderlerin Dışişleri Bakanlarına, Başbakan Yardımcılarına ve diğer kilit aktörlere rehberlik sağlaması ve daha fazla müzakerelere yön vermesi için yardımcı olduğunu düşünüyorum. Son aylarda Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki ikili süreç somut olumlu sonuçlar üretmeyi başardı. AB, bu gelişmeleri memnuniyetle karşıladı, ister 7 Aralık 2023’teki gözaltıların serbest bırakılmasına ilişkin ortak bildiri ve COP29 olsun, ister 19 Nisan 2024’teki sınır çizimi ve sınırlandırma anlaşmaları ve bunların sonraki uygulanması olsun. Bunlar, örneğin 1991 Almatı Deklarasyonu’nun ikili sınır çizimi için temel olarak açıkça kabul edilmesi gibi, önceki ortak anlayışlara dayanmaktadır. Son olarak, son zamanlarda daha fazla ikili toplantı görmüş olsak da, AB tarafların talebi üzerine yeniden arabulucu olmaya hazırdır.”