میرزویان خطاب به بایراموف: «راهحل برای ما کاملاً روشن است: ما باید پیمان صلح را امضا و اجرا کنیم و از مسیر ابزارهای نهادی، به این مناقشه پایان دهیم.»
7 دقیقه خواندن

ایروان، ۱۲ آوریل ۲۰۲۵ میلادی (۲۴ فروردین۱۴۰۴ شمسی)، «آرمِن پرِس»: «آرارات میرزویان» وزیر امور خارجۀ جمهوری ارمنستان در جریان میزگردی تحت عنوان «چالشها و فرصتهای همکاری منطقهای در قفقاز جنوبی» که با حضور وزرای امور خارجۀ ارمنستان، آذربایجان و گرجستان،
در چارچوب مجمع دیپلماتیک بینالمللی آنتالیای ترکیه در حال برگزاری است، تأکید کرد که ارمنستان و آذربایجان همه پیشنیازهای لازم برای امضای «پیمان صلح»، آغاز مرحلهای نوین از گفتگوها و گشودن عصری جدید از روابط صلحآمیز در قفقاز جنوبی را در اختیار دارند.
به گزارش خبرگزاری دولتی «آرمِن پرِس»: آرارات میرزویان در ادامه سخنان خود، ضمن بیان این عقیده که تمرکز بر گذشته رویکردی سازنده نیست و طرفین را از دستیابی به راهحلهای مشخص بازمیدارد، تصریح کرد:
«من ترجیح میدهم که بر واقعیتهای مربوط به حال و آینده تمرکز کنم. اگر بر مسائل تاریخی، نظیر اینکه کدام منطقه ۱۰۰ سال پیش متعلق به چه کشوری بوده، یا اینکه کدام طرف بیشتر شهروندان کشور متقابل را کشته است، اصرار و تمرکز کنیم، تنها به مناقشهای تازه دامن خواهیم زد.
هدف دولت ارمنستان، دستیابی به صلحی نهایی و پایدار در منطقه است که در گام نخست، عادیسازی روابط میان ارمنستان و آذربایجان را شامل میشود.
ما در نتیجۀ مذاکراتی طولانی، به توافق نهایی بر سر محتوای پیشنویس «پیمان صلح» دست یافتهایم و اکنون میخواهیم در اسرع وقت، رایزنیهایی را برای تعیین محل و زمان امضای «پیمان صلح» آغاز کنیم.»
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا متن فعلی «پیمان صلح» به تمامی سؤالات موجود پاسخ میدهد، تأکید کرد که هیچ توافقنامهای در جهان نمیتواند به تمامی سؤالات پاسخ دهد این توافق، صرفاً سنگبنایی برای ازسرگیری روابط است. از اینپس، مسائل چالشبرانگیز باید در قالب گفتگوهای سازندۀ مستمر حلوفصل شوند، تصریح کرد:
«این فقط یک آغاز است و به نظر ما باید کمیتهای تشکیل شود تا سایر مسائل چالشبرانگیز و مورد اختلاف در راستای عادیسازی روابط دو کشور را بررسی و راهحلهایی مؤثر برای آنها ارائه دهد. نکتۀ کلیدی این است که هر دو کشور چه پیامی به جوامع خود و نیز به جهان مخابره میکنند. پرسش اینجاست: آیا مایلیم به گذشته بازگردیم، یا آیندهای مشترک و شکوفا برای شهروندانمان رقم بزنیم؟»
در دیدار امروز، جیحون بایراموف دربارۀ پیششرطهایی سخن گفت. ما بارها آمادگی خود را برای آغاز روند انحلال گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا نشان دادهایم.
چنین ساختاری زمانی معنا دارد که مناقشهای در جریان باشد؛ حالآنکه اکنون، هیچ مناقشهٔ فعالی وجود ندارد. با این حال، هنوز صلحی از طریق امضای سند پیمان صلح بهصورت رسمی تثبیت نشده تا به عادیسازی روابط دو کشور منجر شود.
«ما میتوانیم درباره این موضوع به فلسفهپردازی کنیم، اما راهحل ما بسیار واضح و صریح است: ما باید «پیمان صلح» را امضا کنیم و از طریق ابزارهای نهادی به این مناقشه پایان دهیم. کافی است اراده کنیم؛ آنگاه، امضای پیمان در عرض چند دقیقه میسر خواهد شد.
بیایید سرانجام، پیمان صلح را امضا کنیم و کمیسیون مشترکی را که پیشتر در سخنانم به آن اشاره کردهام، تشکیل دهیم.»
در ادامه جیحون بایراموف به نوبه خود در خصوص لزوم تغییر قانون اساسی جمهوری ارمنستان صحبت کرد.
میرزویان در پاسخ به این اظهارات، ضمن اشار به اینکه طرف ارمنی نیز میتواند به قانون اساسی آذربایجان را مبنا قرار دهد، اما این شیوه را «انعکاسی، غیرسازنده، نامتقارن و نامتناسب» توصیف کرد و افزود:
«بله، در مقدمۀ قانون اساسی جمهوری ارمنستان به اعلامیهٔ استقلال اشاره شده است؛ اما در قانون اساسی کشور همسایه نیز آمده است که جمهوری آذربایجان، جانشین جمهوری پیشین است؛ همان جمهوریای که حاکمیت خود را بر سرزمینی وسیعتر از آذربایجان فعلی، شامل بخشهایی از خاک جمهوری ارمنستان، اعلام کرده بود.
بنابراین، همهچیز به رویکردی بازمیگردد که بر اساس آن، گفتگوها شکل گرفتهاند. پرسش این است: آیا منتظریم تا پاسخ همۀ پرسشها را دریافت کنیم و بعد همکاری را آغاز کنیم، یا بر موضوعاتی که بر سر آنها به توافق رسیدهایم تمرکز کرده و دستورکار همکاری را پیش ببریم؟»
وزیر امور خارجه جمهوری ارمنستان همچنین یادآور شد که اکنون، با توافق نهایی بر سر محتوای پیمان صلح و به رسمیتشناختن متقابل تمامیت ارضی دو کشور، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، وضعیت و فرصتی بیسابقه فراهم شده است. پرسش این است که آیا این واقعیت را مبنا قرار خواهیم داد، یا قصد داریم فرصت تاریخی پیشرو را نادیده بگیریم و بار دیگر، مسائل چالشبرانگیز را بر سر میز مذاکره بگذاریم؟ باور من این است که در این صورت، روند مذاکرات هرگز به نتیجه نخواهد رسید.
در پاسخ به ادعای طرف آذربایجانی مبنی بر برداشت ضمنی از قانون اساسی ارمنستان در خصوص مالکیت بر قرهباغ کوهستانی، میرزویان تأکید کرد که قانون اساسی جمهوری ارمنستان سندی علنی و در دسترس همگان است و هر کسی میتواند آن را بررسی کند. در هیچیک از بندهای آن، قرهباغ کوهستانی بهعنوان بخشی از خاک ارمنستان ذکر نشده است.
«چرا طرف آذربایجانی همچنان بر طرح مکرر این موضوع پافشاری میکند؟ در حالیکه، مطابق یکی از بندهای متن «پیمان صلح» مورد توافق، دو کشور، وضوح تمامیت ارضی یکدیگر را بهطور کامل به رسمیت میشناسند. و این موضع، معقول، منطقی و از هر جهت پذیرفتنی است.
در متن این پیمان همچنین رویکردی وجود دارد که بر اساس آن، هیچیک از طرفین نباید به قوانین داخلی خود استناد کرده و از این طریق، عدم امضای «پیمان صلح» را توجیه نمایند.
ما عمیقاً بر این باوریم که کوتاهترین و مؤثرترین مسیر برای غلبه بر تمامی موانع، امضا و تصویب بیدرنگ «پیمان صلح» است.»