ՀՀ անկախության օրվա շնորհավորական ուղերձների կարևոր շեշտադրումները
ԵՐԵՎԱՆ, 25 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Հայաստանի Հանրապետության անկախության 27-րդ տարեդարձի կապակցությամբ օտարերկրյա մի շարք պետությունների ղեկավարներ Հայաստանի իշխանություններին և հայ ժողովրդին շնորհավորական ուղերձներ են հղել, որոնցում նկատելի են բավական կարևոր շեշտադրումներ։ Հատկանշական է, որ շնորհավորական ուղերձների մի մասը ոչ բավարար ձևով է լուսաբանվել կամ մնացել է աննկատ, ինչը, թերևս, կարելի է պայմանավորել տեղեկատվական հոսքերի մեծ ծավալով ու բազմազանությամբ:
ՀՀ վարչապետին հասցեագրված շնորհավորանքներից առավել շրջանառվել են Ռուսաստանի և ԱՄՆ նախագահների, Միացյալ Թագավորության թագուհու և Չինաստանի վարչապետի շնորհավորանքները։
Անդրադառնանք մի քանի ուղերձներում առկա կարևոր շեշտադրումներին: ՌԴ նախագահը շնորհավորական ուղերձներ է հղել թե՛ ՀՀ վարչապետին, թե՛ նախագահին։ Վարչապետ Փաշինյանին ուղղված շնորհավորական ուղերձում ՌԴ նախագահը վստահություն է հայտնել «դաշնակցային կապերի հետագա զարգացման և երկկողմ հիմքի վրա բազմակողմ համագործակցության ապահովման» հարցում։ Անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել այն կարևոր շեշտադրման վրա, որ եվրասիական տարածքում ինտեգրացիոն գործընթացների շրջանակներում համագործակցությունը բխում է Հայաստանի և Ռուսաստանի ժողովուրդների շահերից։ Պետք է ենթադրել, որ ռուսական կողմը կարևորում է Հայաստանի լիարժեք ներգրավվածությունը հետխորհրդային տարածքի ինտեգրացիոն կառույցներում և նույնն ակնկալում է Հայաստանից։
Պետք է նշել, որ Անկախության օրվա առթիվ ՀՀ վարչապետին ուղղված շնորհավորանքներից բավական ջերմ և բովանդակալից էր ամերիկյան կողմի շնորհավորանքը։ Հատկանշական է, որ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի ուղերձներում խոսվում է նաև «խաղաղ, ժողովրդական շարժման մասին»՝ այն որակելով որպես Հայաստանի համար նոր հնարավորությունների մեկնարկ։ Ավելին, ԱՄՆ-ի նախագահը պատրաստակամություն է հայտնել աշխատել Նիկոլ Փաշինյանի հետ՝ օգնելու Հայաստանում սկսված բարեփոխումների հարցում։ Թրամփի մեկ այլ կարևոր ուղերձ է Ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործում Հայաստանի հետ աշխատելու պատրաստակամությունն այն շեշտադրմամբ, որ «այն կարող է նաև նոր հնարավորություններ բացել հայ-ամերիկյան գործակցության համար»։ Հետաքրքրական է, որ նույն ուղերձը տեղ է գտել Ադրբեջանի դեմոկրատական հանրապետության 100-ամյակի կապակցությամբ ԱՄՆ նախագահի՝ Ալիևին ուղղված ուղերձում։ Այսպիսով, ոչ միայն նկատելի է ԱՄՆ-ի հավասարակշռված մոտեցումը Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում, այլև խնդրի կարգավորմանն ուղղված քայլերն ԱՄՆ-ի կողմից դիտարկվում է որպես Հարավային Կովկասում քաղաքականության ակտիվացման համար անհրաժեշտ նախադրյալ։
ԱՄՆ-ից ստացված շնորհավորանքներից ոչ պակաս կարևոր էր նաև պետքարտուղար Պոմպեոյի ուղերձը հայ ժողովրդին։ Ի հավելումն Դոնալդ Թրամփի շեշտադրումների՝ պետքարտուղարի շնորհավորանքում կարելի է նկատել սպասվող բարձր մակարդակի երկկողմ հանդիպման մասին ակնարկ։
Հայաստանին ուղղված կարևոր ուղերձներ էր պարունակում նաև ՉԺՀ Պետական խորհրդի վարչապետ Լի Կըցյանի շնորհավորանքը։ Այստեղ ընդգծվում է երկու երկրների հարաբերությունների «կայուն ու դինամիկ զարգացումը», ինչպես նաև կարևորվում է այդ հարաբերություններում առկա ներուժի արդյունավետ իրացումը։ Մասնավորապես, ուղերձում ընդգծվում է Հայաստանի դերը «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնության համատեղ իրականացման գործում։ Սա կարելի է դիտարկել որպես դրական ազդակ Չինաստանի կողմից՝ Հայաստանի հետ փոխշահավետ համագործակցությունն ապահովելու համատեքստում։ Ավելին, Չինաստանի Կոմկուսի գլխավոր քարտուղարը ևս հիշատակել է այս նախաձեռնության մասին ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանին ուղղված ուղերձում:
Արմեն Սարգսյանին ուղղված իրենց շնորհավորական ուղերձներում Հայաստանի հետ հարաբերությունների բարեկամական բնույթը և գործընկերային կապերն են ընդգծել նաև հետխորհրդային երկրների, մասնավորապես՝ Ղազախստանի, Ուկրաինայի, Մոլդովայի, Բելառուսի, Թուրքմենստանի նախագահները ղեկավարները: ՀՀ նախագահը շնորհավորանքներ է ստացել նաև եվրոպական և մերձավորարևելյան այլ երկրների ղեկավարներից։
Նախագահ Սարգսյանի ստացած շնորհավորանքներից առավել ուշագրավ են Սաուդյան Արաբիայի թագավորի և թագաժառանգի ուղերձները։ Բանն այն է, որ Սաուդյան Արաբիան մինչ օրս չի ճանաչել Հայաստանի Հանրապետությունը, երկու երկրների միջև բացակայում են դիվանագիտական հարաբերությունները։ Չնայած այն հանգամանքին՝՝ երկրների ղեկավարների կողմից միմյանց շնորհավորելը դիվանագիտության մեջ ընդունված պրակտիկա է և նախկինում ևս մեկ անգամ կիրառվել է, այս քայլը կարելի է դիտարկել որպես դրական տեղաշարժ երկու երկրների միջև հարաբերություններում, որը նաև ստանում է փոխադարձ բնույթ։ Սեպտեմբերի 23-ին ՀՀ նախագահն իր հերթին շնորհավորել է Սաուդյան Արաբիայի թագավորին և թագաժառանգին Ազգային տոնի կապակցությամբ։
Անկախության օրվա առթիվ Հայաստանին և հայ ժողովրդին ուղղված շնորհավորանքները փաստում են այդ պետությունների կողմից երկկողմ հարաբերությունների կարևորման և դրանք ամրապնդելու ու զարգացնելու պատրաստակամության մասին։ Մյուս կողմից էլ շնորհավորական ուղերձներում հնչող դրական ձևակերպումները կարևորվում են Հայաստանում ստեղծված նոր իրողությունների ճանաչման և ՀՀ նոր իշխանությունների հետ երկխոսությունը շարունակելու տեսանկյունից։
Վարդուհի Հարությունյան