«Մոռացում չկա». ջազմենները պատմում են Չիկոյի ու նրա գրքի մասին
ԵՐԵՎԱՆ, 11 ՀՈՒՆԻՍԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Հայտնի ջազմեն, թմբկահար Արմեն Թութունջյանի (Չիկո) և իր արդեն հայերեն լույս տեսած «Ջազը Հայաստանում» գրքի մասին երաժիշտ ընկերները շատ մեծ ոգևորությամբ են խոսում:
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում երգիչ Արթուր Իսպիրյանն ու կոմպոզիտոր, դիրիժոր Երվանդ Երզնկյանը իրենց հուշերն ու կարծիքները ներկայացրին Չիկոյի մասին:
Իսպիրյանը նկատեց, որ Չիկոն գիրքը գրելիս ոչ մի բան բաց չի թողել և ուշադիր էր ամեն մանրուքին:
«Իր կյանքի ընթացքում ոչ միայն այդ գրքով, այլև իր հաղորդումներով, բազմաթիվ երիտասարդների է դաստիարակել: Ուրախ եմ, որ նրա ցանկությունը կատարվեց, և ռուսերեն տարբերակից հետո գրքի հայերեն տարբերակը նույնպես լույս տեսավ, հույս ունեմ, որ անգլերեն էլ շուտով կթարգմանվի, քանի որ ավելի լայն հանրության համար դա էլ է կարևոր»,- նշեց երգիչ Արթուր Իսպիրյանը:
Նա ընդգծեց Չիկոյի վառ անհատականությունը, հումորն ու այն, որ նա շատ մեծ ներդրում է ունեցել հայկական ջազի պատմության մեջ: Իսպիրյանը ցավով նշեց, որ Արմեն Թութունջյանն այդպես էլ իր գրքի համար մրցանակի չարժանացավ, քանի որ ոչ ոք չանդրադարձավ հայկական ջազին:
«Մենք գրեթե ամեն օր հանդիպում էինք Կասկադի հարևանությամբ մի սրճարանում և նախաճաշում էինք միասին ու երկար զրուցում իր գրքի վերաբերյալ: Երբ մեր Չիկոն սկսել էր գրել գիրքը, ես էլ այդ ժամանակ ռադիոյի արխիվում էի աշխատում ու միշտ միմյանց հետ կապի մեջ էինք: Զանգում էի իրեն և ասում, թե այսինչ բանն եմ գտել, կամ ինքն էր ինձ ասում, որպեսզի իր ուզածը փնտրեմ արխիվում, միշտ կապը կար այդ ընթացքում»,- վերհիշեց Իսպիրյանը:
Վերջին համերգին Արմեն Թութունջյանն ու Արթուր Իսպիրյանը միասին են ելույթ ունեցել՝ մեկ տարի առաջ՝ Արմենի մահից ընդամենը մեկ օր առաջ:
«Վերջին երգը, որ միասին երգեցինք՝ Ալեքսանդր Աճեմյանի «Մոռացում չկա» ստեղծագործությունն էր: Չիկոն էլ շատ ուրախացել էր, որ հիշել էինք այդ երգը ու միասին կատարեցինք»,- հուզմունքով նշեց Արթուր Իսպիրյանը:
Հայտնի կոմպոզիտոր, դիրիժոր Երվանդ Երզնկյանն էլ իր հերթին նշեց, որ Չիկոն ջազի այն միակ մասնագետներից էր, ով կարողացավ գրել այդ գիրքը:
«Մենք իր հետ շատ հին ժամանակներից ենք այդ ճանապարհով քայլել՝ դեռ 1965 թվականից: Միասին ջազ քառյակում ենք նվագել, այն ժամանակ միասին մասնակցել ենք համամիութենական ջազ-փառատոնի ու գրան պրիի ենք արժանացել: Այն ժամանակվանից Արմեն Թութունջյանն աչքի էր ընկում իր բծախնդրությամբ և հավաք բնավորությամբ»,- շեշտեց Երզնկյանը:
Նա նկատեց, որ Չիկոն բոլորից լավ գիտեր բոլոր ջազմեններին: Երզնկյանն ընդգծեց, որ «Ջազը Հայաստանում» գիրքը գրելու ժամանակ Մարտին Վարդազարյանը, Արմեն Հյուսնունցը և հենց ինքը Արմեն Թութունջյանի խորհրդատուներն են եղել:
«Շատ ուրախ եմ, որ տղան՝ Հայկ Թութունջյանը կարողացավ հրատարակել գրքի հայերեն տարբերակը, որ իր հայրը չհասցրեց անել»,- եզրափակեց կոմպոզիտորը:
Արմեն Թութունջյանի «Ջազը Հայաստանում» գրքի ռուսալեզու տարբերակը լույս է տեսել 2015 թվականին:
Արմեն Գրիգորի Թութունջյանը ծնվել է 1944 թ. հունվարի 28-ին Երևանում: ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ էր, Երևանի պետական կոնսերվատորիայի դոցենտ։ Նա համարվում է հարվածային գործիքներ նվագելու ակադեմիական ուսուցանման հիմնադիրը Հայաստանում։ Չիկոն մահացել է 2017 թվականի հունիսի 8-ին: 1986-1992 թթ. նվագել է Կոնստանտին Օրբելյանի ղեկավարած Հայաստանի պետական էստրադային նվագախմբում: 1994 թ. ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտի «Open competition» մրցույթի հաղթող է ճանաչվել։ 1992 թ. նա մի խումբ երիտասարդ երաժիշտների հետ ստեղծել է «Չիկոն և ընկերները» խումբը, որտեղ նվագել են Հանրապետության մի շարք հայտնի ջազային երաժիշտներ։ Խումբը գործում է ցայսօր։
Լիլիթ Դեմուրյան