Պատմության հետագծով
ԵՐԵՎԱՆ, 3 ՀՈՒՆԻՍԻ, ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ/ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: 1837 թ. հունիսի 3-ին ծնվել է Պերճ Պռոշյանը՝ հայ գրող։ Պռոշյանի գրչին են պատկանում նաեւ հայ թատրոնի, դպրոցի, մանկավարժության վերաբերյալ բազմաթիվ հուշապատում-հոդվածներ։ Նրա թարգմանությամբ լույս են տեսել Չ. Դիքենսի «Դավիթ Կոպպերֆիլդը», Լ. Տոլստոյի «Մանկություն եւ պատանեկությունը» եւ այլ գրողների ստեղծագործություններ։ Պռոշյանը խոշոր ավանդ է ներդրել ազգային ռեալիզմի ձեւավորման ու զարգացման գործում։ Պատկերելով գյուղացիական կյանքն իր ամբողջ մերկությամբ եւ ներկայացնելով «գյուղական մի ամբողջ ալբոմ»՝ նա կատարելագործել է հայ արձակի տիպականացման արվեստը եւ որակական նոր աստիճանի բարձրացրել ռեալիզմի գեղագիտությունը։ Պռոշյանի վեպերը հսկայական նյութ են տալիս 19-րդ դարի հայ գյուղացիության պատմության վերաբերյալ եւ որպես անկրկնելի վավերագրեր այսօր էլ պահպանում են իրենց ճանաչողական ու գեղարվեստական արժեքը։
-1891 թ. հունիսի 3-ին մահացել է Պետրոս Ադամյանը՝ հայ մեծ դերասան, բանաստեղծ, գրող, նկարիչ եւ հասարակական գործիչ։ Համլետի եւ Օթելլոյի դերակատարումներով դասվել է աշխարհի մեծագույն ողբերգակների շարքում, իր ժամանակի հայ թատրոնի առաջատարն էր եւ ամենախոշոր ողբերգակը։ Թիֆլիսի հայկական թատրոնը կրում է նրա անունը։
-1991 թ. հունիսի 3-ին Արցախյան ազատամարտի ժամանակ Արցախի Հադրութի շրջանի Խանձաձոր գյուղի բնակչությունը տեղահանվեց։
-1924 թ. հունիսի 3-ին մահացել է Ֆրանց Կաֆկան՝ հրեական ծագմամբ գերմանալեզու գրող, վեպերի («Դատավարություն», «Դղյակ», «Կերպարանափոխություն» եւ այլն) ու պատմվածքների հեղինակ, որ հայտնի է որպես 20-րդ դարի գրականության խոշորագույն գործիչներից մեկը։ Կաֆկայի ստեղծագործությունները, որոնցում միավորված են ռեալիզմի ու ֆանտաստիկայի տարրերը, սովորաբար ունեն մեկուսացած հերոսներ, որոնք բախվում են տարօրինակ ու սյուրռեալիստական դժվարությունների ու սոցիալական-բյուրոկրատիկ անհասկանալի ուժերի հետ, եւ նվիրված են օտարացման, էքզիստենցիալ անհանգստության, մեղքի ու աբսուրդի թեմաների բացահայտմանը։
-1971 թ. հունիսի 3-ին ավարտվեց Հայաստանի գրողների միության վեցերորդ համագումարը։
-2008 թ. հունիսի 3-ին Պրահայում կնքվեց խղճի եւ կոմունիզմի մասին եվրոպական հռչակագիրը։
-2016 թ. հունիսի 3-ին Արիզոնայում մահացավ աֆրոամերիկացի նշանավոր պրոֆեսիոնալ ծանրքաշային կարգի բռնցքամարտիկ, մարդասեր եւ հասարակական գործիչ Մուհամմեդ Ալին (Կասիուս Մարցելուս Քլեյ կրտսեր) (ծնվ.՝ 1942 թ.)։
Ա. Հ.