Uluslararası hukuk uzmanı: Azerbaycan, Ermeni esirler konusundaki hukuki boyutu göz ardı etmeye çalışıyor

Uluslararası hukuk uzmanı Taron Simonyan, Azerbaycan’da tutulan Ermeni savaş esirlerinin iadesi meselesinin, hukuki açıdan Ermenistan için öncelikli bir konu olduğunu belirtiyor. Simonyan’a göre, Azerbaycan bu sorunun hukuki yönünü bilinçli olarak geri plana iterek Ermeni tarafını zayıflatmaya çalışıyor.

9 Nisan’da gerçekleştirilen bir toplantı sırasında Simonyan, Bakü hapishanelerindeki Ermeni savaş esirleri konusuna değindi. Hukuki alanda Ermeni tarafının güçlü bir konumda olduğunu ve çıkarlarını etkin biçimde savunabildiğini belirten Simonyan, Azerbaycan’ın bu gerçeği fark ederek iki yönlü bir strateji izlediğini ifade etti. Bunlardan ilki iç siyasete yönelik olup, açılan davalar aracılığıyla Azerbaycan’daki iktidarın kendi pozisyonunu güçlendirme çabası olarak tanımlanıyor. Bu davaların kamuoyuna bir çeşit “Nürnberg Mahkemesi” olarak sunulmasına karşın, gerçekte bu süreçlerin bambaşka amaçlar taşıdığı vurgulanıyor. Simonyan, soykırım ve savaş suçları işlemiş bir devletin, bu suçların mağdurlarını yargıladığını belirtiyor.

İkinci stratejik yön ise doğrudan Ermeni kimliğini, halkını ve Karabağ'ı hedef alıyor. Azerbaycan, bu davalar aracılığıyla tek bir hukuk süreciyle birden çok hedefe ulaşmayı amaçlayan bütüncül bir strateji izliyor. Açılan davalarda, Karabağ Cumhuriyeti bir “suç örgütü” gibi gösterilerek, orada görev yapmış Ermenilerin bu örgüte “katılmış” oldukları iddia ediliyor. Simonyan’a göre, bu tür suçlamalar temel hukuki mantıktan bile yoksun; tanık ifadeleri nedensellik taşımıyor ve en basit hukuk kuralları dahi gözetilmiyor.

Simonyan ayrıca Azerbaycan’ın Karabağ’ın varlığını sahada yok ettikten sonra şimdi de hukuki düzlemde ortadan kaldırmaya çalıştığını ifade ediyor. Bu bağlamda AGİT Minsk Grubu’nun da hedef haline getirildiğini, çünkü bu yapının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına dayanarak Karabağ meselesine çözüm arayışıyla kurulduğunu hatırlatıyor.

Azerbaycan’ın bu süreçle yalnızca Karabağ’a değil, aynı zamanda Ermenistan’a karşı da hukuki bir zemin oluşturmayı amaçladığı belirtiliyor. Simonyan’a göre, Bakü, Karabağ’ın var olmadığını öne sürerek Ermenistan’ı doğrudan sorumlu göstermeyi ve uluslararası düzlemde yeni siyasi taleplerde bulunmayı planlıyor. Bu amaçla iç yargı kararlarını uluslararası mahkemelere taşıyarak Ermenistan’a karşı davalar açmayı hedefliyor, ancak bu tür bir yaklaşımın ne teorik ne de pratik olarak hukuki temeli bulunuyor.

Son olarak Simonyan, Azerbaycan’ın yargı süreçlerinde yalnızca Karabağ’daki askeri ve siyasi elitleri değil, doğrudan tüm Ermeni halkını hedef aldığını vurguluyor. Bu tür uygulamaların yeni olmadığı, 150 yılı aşkın bir süredir Türk-Azeri politikaları sonucu Ermeni yaşam alanlarının ciddi ölçüde daraldığı ve bunun soykırımsal bir yaklaşımın açık göstergesi olduğu belirtiliyor.