مشاهدات یک کارشناس ایرانی در خصوص اینکه چرا باکو میزبان شایسته ای برای برگزاری  COP29 نیست؟

تاریخ گزارش: 15 اکتبر سال 2024 میلادی برابر با 24 مهر 1403 شمسی 

ساعت گزارش: 19:22

ایروان، 15 اکتبر، «آرمِن پرِس» : چنانچه می دانیم بیست و نهمین کنفرانس سالانه تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد موسوم به (COP29) از تاریخ 11 تا 22 نوامبر سال جاری میلادی در آذربایجان برگزار خواهد شد.

 با توجه به نقض مستمر هنجارها و حقوق بین المللی  توسط آذربایجان و رفتارهای منفی این کشور در زمینه حفاظت از محیط زیست، برگزاری چنین کنفرانسی در باکو موج بزرگی از انتقادات را در کشورهای مختلف برانگیخته است.

به گزارش خبرگزاری دولتی «آرمِن پرِس» : به نقل از بنیاد علمی- تحلیلی «گِغارد»، دکتر احمد کاظمی: کارشناس امور قفقاز سرشناس ایرانی، اخیراً مقاله ای تخت عنوان «چرا باکو میزبان شایسته ای برای COP29 نیست؟» منتشر کرده است و در چارچوب آن به صراحت به موضوع چرا این کنفرانس نباید در باکو برگزار شود، پرداخته است.

کارشناس ایرانی  اول از همه ضمن تاکید بر این داشت که کشورهایی به عنوان میزبان برگزاری کنفرانس سالانه تغییرات اقلیمی مذکور انتخاب می شود که نقش پیشرو جدی در راستای حفاظت از محیط زیست و مقابله با آلودگی محیط زیست دارند و می توانند الگویی برای سایر کشور های باشند در صورتی که آذربایجان برعکس شهرت بسیار بدی و کارنامه سیاهی در حفاظت از محیط زیست دارد.

در این راستای جناب آقای کاظمی اول از همه به این نکته اشاره می کند که در آلودگی محیط زیست دریای کاسپین بیشترین نقش را خود آذربایجان دارد.

طبق مشاهدات این کارشناس به دلیل استخراج بی رویه نفت توسط باکو، زیستگاه گیاهان و جانوران دریای کاسپین در معرض خطر انقراض  قرار دارد و به طور طبیعی این آلودگی وارد سواحل ایران می‌شود.

این کارشناس ضمن اشاره به رسانه های آذربایجان می نویسد که از ده ها سال پیش دولت باکو در قبال دریافت ۲۶۰ هزار دلار برای هر کانتینر زباله هسته‌ای، آن‌ها را در بستر دریای کاسپین دفن می‌کند.

جناب آقای کاظمی در ادامه این مقاله همچنین خاطرنشان می کند که به دلیل عدم سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت های فاضلاب، سالانه میلیون‌ها تن فاصلاب تصفیه نشده شهری، خانگی و پسماندهای صنعتی از شهر‌های پرجمعیت باکو و سومگائیت به دریای کاسپین و از نخجوان به رودخانه ارس سرازیر می شوند امری که نقش زیادی در به مخاطره انداختن اکوسیستم این دریای بسته ایفا می کند.

به گفتۀ وی نگرانی باکو در خصوص حفاظت از محیط زیست صرفاً ماهیت نمایشی دارد و علت اصلی نگرانی باکو از کاهش سطح دریای کاسپین فقط به دلیل این است که کاهش مذکور به استخراج نفت آسیب می رساند.

 در این مقاله به فاجعه زیست محیطی در روستای سویودلو و اعتراض روستائیان به ساخت مخزن دوم برای این معدن، منجر به فشارهای ضدشورشی مقامات و سرکوب خشونت آمیز مردم محلی، نیز اشاره شده است. (جزئیات بیشتر در مقاله "COP29 و کلبی‌گری باکو" بخوانید)

کنفرانس های سالانه تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد فقط درباره «حقوق محیط زیست»، نیستند بلکه با «حقوق بشر» و «حقوق بشر زیست محیطی» ارتباط تنگاتنگی دارند در صورتی که جمهوری آذربایجان نه تنها اصول حقوق بین الملل محیط زیست را نقض می کند، بلکه حقوق بشر را نیز زیر پا می گذارد. 

در این راستا وی همچنین به نقض حقوق مسلمانان شیعه و اقلیت های قومی و سرکوب آن ها در آذربایجان، اشاره کرده است.

کارشناس ایرانی متوجه این شده است که تجارب گذشته نشان می دهد که جمهوری آذربایجان نگاه ابزاری به کنفرانس های بین المللی دارد و از برگزاری رویدادهای بین المللی  برای مثال مسابقات بین المللی «فرمول 1» در باکو، به عنوان پوششی برای انحراف افکار عمومی از نقض بنیادین حقوق بشر و بشردوستانه در این کشور استفاده می کند. 

به گفتۀ در حال حاضر نیز جمهوری آذربایجان تلاش دارد که از (COP29) به عنوان ابزاری برای انحراف افکار عمومی جهان بویژه جهان غرب از «پاکسازی قومی» منطقه خودمختار قراباغ استفاده نماید.

در تاریخ ۱۹ سپتامبر سال ۲۰۲۳ میلادی جمهوری آذربایجان با حمله به قراباغ و نقض توافقنامه ۲۰۲۰ آتش بس مسکو، باعث اخراج دسته جمعی و مهاجرت اجباری بیش از ۱۲۰ هزار ارمنی بومی از این منطقه و نقض حقوق مالکانه، تاریخی، فرهنگی و مذهبی آنها شد.

باکو تلاش دارد با استفاده از رویداد (COP29) و میزبانی از حدود ۸۰ هزار نفر و نشان دادن چهره ای صلح طلب، افکار عمومی جهانی را از این پاکسازی قومی منحرف سازد. 

به همین دلیل رئیس‌جمهوری آذربایجان همزمان با انتشار اخباری مبنی بر تخریب آثار تاریخی و مذهبی ارامنه اخراج شده قراباغ، اراضی قراباغ و اطراف آن را منطقه «انرژی سبز» اعلام کرد.

به گفتۀ وی این نوع موضعگیری ها در شرایطی است که باکو علیرغم تسلط به قراباغ و حتی تجاوز به بخش هایی از خاک ارمنستان، با امتناع از امضای پیمان صلح با ارمنستان، از جمهوری ارمنستان با عنوان مجعول «آذربایجان غربی» نام بُرده است.

به موازات آن، آذربایجان ساخت کریدور ادعایی موسوم به «کریدور زنگزور» را در اراضی خود، آغاز کرده و پیش می برد. امری که به نظر کارشناس ایرانی برای محیط زیست منطقه فاجعه بار خواهد بود. 

میزبانی COP29 توسط باکو همزمان با تداوم فاجعه زیست محیطی در مسیر ساخت این کریدور ادعایی و ممنوعیت هرگونه پرداختن رسانه ای به این موضوع در داخل جمهوری آذربایجان، طنز تلخ حقوق بین الملل محیط زیست می باشد.

دکتر احمد کاظمی در پایان مقاله خود تاکیدی بر این دارد که کنفرانس مذکور به لطف دلارهای نفتی آذربایجان در باکو برگزار می شود اما در واقع آذربایجان میزبان شایسته ای برای برگزاری کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد نیست.