ԵՐԵՎԱՆ, 2 ՕԳՈՍՏՈՍԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Ամստերդամում՝ Նիդեռլանդների Կինոյի թանգարանում, սեպտեմբերի 17-ին և 18-ին կանցկացվեն ռեժիսոր Դավիթ Սաֆարյանի ֆիլմերի հետահայաց ցուցադրությունները։ Վերջերս ավարտված Երևանի «Ոսկե ծիրան» 15-րդ միջազգային կինոփառատոնում Դավիթ Սաֆարյանին շնորհվեց Հայկական կինոյում բացառիկ գեղարվեստական ներդրման համար պատվավոր «Ոսկե ծիրան» մրցանակը։ «Հարգանքի տուրք» ծրագրում ցուցադրվեցին կինոռեժիսորի «Որքան էլ տարօրինակ է՝ Խոխլովայի մասին» և «Կորսված դրախտ» ֆիլմերը։  «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում Դավիթ Սաֆարյանը պատմում է հետահայաց ցուցադրությունների ծրագրի, «Ոսկե ծիրան»-ի և առաջիկա ծրագրերի մասին:

65-ամյակը՝ հարգանքի տուրք

Այս տարվա «Ոսկե ծիրանի» շրջանակում նշվեց իմ 65-ամյակը: «Հարգանքի տուրք» ծրագրով ցուցադրվեցին իմ ֆիլմերը, ինձ համար շատ պատվաբեր և հուզիչ էր: «Ոսկե ծիրանի» գոյության առաջին օրերից ես քաջ ծանոթ եմ փառատոնին, բայց այնպես ստացվեց, որ առաջին անգամ մասնակցել եմ 12-երրորդին: Այդ ժամանակ ներկայացվեց Յանա Ռիխտերի «Պատերազմի հետքերով» ֆիլմը, որի պրոդյուսերը ես էի: Հաջորդ փառատոնին էլ ներկայացվեց իմ «28:94 տեղական ժամանակը», որը «Տաք երկիր, ցուրտ ձմեռ» ֆիլմի ռեժիսորական տարբերակն է: Իսկ 14-րդ «Ոսկե ծիրանիին» գլխավորում էի «Հայկական համայնապատկեր» ծրագրի ժյուրին:

Ցավոք, մենք կորցրինք մեր կինոհանդիսատեսին: Մի հանդիսատես է ձևավորվել, որը չգիտեմ ինչն է անվանում կինո: «Ոսկե ծիրանիի» կարևոր առաքելություններից մեկն էլ իսկական կինոդիտող դաստիարակելն է:

Կինոհաղթարշավ

Սեպտեմբերի 17-ին և 18-ին Ամստերդամում կկազմակերպվի իմ 10 ֆիլմի հետահայաց ցուցադրությունը։ Սեպտեմբերի 20-ին տեղի կունենա «28:94 տեղական ժամանակ» ֆիլմի առաջին ցուցադրությունը Հոլանդիայում և նույն օրը կսկսվի «Տաք երկիր, ցուրտ ձմեռի»՝ կինոթատրոններում ցուցադրման համար կրճատված հեղինակային տարբերակի կոմերցիոն ցուցադրությունը Բենիլյուքսի երկրների էկրաններին։ Ֆիլմը Նիդեռլանդների, Բելգիայի և Լյուքսեմբուրգի կինոթատրոններում և հեռուստատեսությամբ ցուցադրման նպատակով ձեռք է բերվել 2016 թվականի Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնի Եվրոպական կինոշուկայի պաշտոնական ցուցադրումից հետո։

Ցավում եմ, որ նույնիսկ այսօրվա դրությամբ՝ մինչ այս ցուցադրումների սկիզբը, ֆիլմը դրսում ավելի շատ մարդ է տեսել, քան տանը՝ Հայաստանում: Իսկ այն արված է առաջին հերթին հայ հանդիսատեսի համար և մեր մասին է:

Գուցե այս մրցանակները, հատուկ ցուցադրությունները ֆիլմը մեր հանդիսատեսին, մեր կինոթատրոններում ցույց տալու մի փորձ ևս կատարելու խթան հանդիսանան: Ես այն ռեժիսորներից չեմ, ովքեր ասում են՝ ինձ չի հետաքրքրում, թե որքան մարդ նայեց իմ ֆիլմը: Ո՛չ, ինձ հետաքրքրում է, և ես կուզենայի, որ այս ֆիլմը շատերը տեսնեն:

«28:94 տեղական ժամանակ»

«28:94 տեղական ժամանակ» ռեժիսորական տարբերակի համաշխարհային պրեմիերան տեղի է ունեցել Տալլինի «Սև գիշերներ» կինոփառատոնի հիմնական ծրագրում: Մենք բոլորս գիտենք, որ էստոնացիներն առանձնապես զգացմունքային չեն կամ, ավելի ճիշտ, զգացմունքները բուռն արտահայտել չեն սիրում: Բայց ֆիլմից հետո հուզված մոտենում, շատերը ձեռքերը հպում էին գլխավոր դերակատարուհու ուսին, թևին։ Թարգմանչուհին, որ մեզ հետ էր, ասաց. «Ես այսպիսի բան չեմ տեսել»։ Շատ հուզիչ ընդունելություն էր:

Ֆիլմի հիմնական ասելիքն այն է, թե ինչպես ենք անմարդկային պայմաններում կարողացել պահպանել մեր մարդկային դեմքը: Եվ խոսքը ցրտի մասին չէ, այլ այն դժվարին,  հակասական տարիների մասին, որ ապրեցինք և, ուզում եմ կրկնել, մարդ մնացինք:

Նոր ֆիլմ

Մի քանի նախագծեր կան, բայց մանրամասն չէի ցանկանա հիմա դրանց մասին ասել: Ավելի լավ է անեմ, գոնե սկսեմ՝ հետո խոսեմ: Նշեմ միայն, որ հաջորդ ֆիլմս հեքիաթ է լինելու։ Հեքիաթ՝ հիմնված իրական կենսագրության  վրա, մեր մեծերից մեկի կենսագրության:

Հայկական կինոյի մասին

Ես հետևում եմ, թե ինչ են անում իմ գործընկերները, ինձ միշտ հետաքրքիր է, թե ինչ է նկարում Հարություն Խաչատրյանը, ինչ է ստացվել Վիգեն Չալդրանյանի մոտ, շատ կուզեմ տեսնել, թե ինչ է անում Արմեն Դովլաթյանը: Ուրախացնում են Արմեն Խաչատրյանի վավերագրական ֆիլմերի հաջողությունները։ Տխրեցնում է մեր Վարպետի՝ Արտավազդ Փելեշյանի երկարատև, կարծում եմ, ճարահատյալ լռությունը… Բոլորին չթվենք. մեկ-երկու անուն էլ, և ցանկը կսպառվի։

Համոզված եմ, դա նրանից է, որ հայկական կինոն որպես համակարգ գոյություն չունի. հատուկենտ ռեժիսորներ հատուկենտ ֆիլմեր ենք ստեղծում:

Ռոզա Գրիգորյան

Լուսանկարները՝ Տաթև Դուրյանի