ԵՐԵՎԱՆ, 23 ՀՈՒՆԻՍԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ։ «Տղաներ, որ ելան մարտի» նախագծի շրջանակում «Արմենպրես»-ը ներկայացնում է արցախյան քառօրյա պատերազմի ժամանակ հակառակորդի գնդակից վիրավորված Հովհաննես Պողոսյանին։ 
Համեստ, կիրթ, լուրջ երիտասարդ. հենց այսպիսի տպավորություն թողեց Հովհաննեսը հենց սկզբից։

Հովհաննեսի հետ մեր զրույցը մի փոքր այլ կերպ էր. պատերազմի մասին պատմում էր մայրը՝ Գայանե Ասատրյանը։ Մեր պատմության հերոսը պատերազմի ժամանակ գանգուղեղային այն հատվածի վնասվածք էր ստացել, որը պատասխանատու է խոսքի և հիշողության համար։ Սակայն Հովհաննեսն, իհարկե, չի հանձնվում և թե՛ մասնագետների օգնությամբ, թե՛ ինքնուրույն փորձում է զարգացնել իր խոսքը։ 

Մայրը պատմում է, որ համակարգչով փորձում է վերհիշել տառերը։ 
«Անգլերեն տառերը լավ հիշում է, բայց հայերենի ժամանակ մի փոքր տատանվում է։ Կարճ բառեր է կարողանում կարդալ, բայց երկար նախադասություններ՝ դեռ ոչ»։ 
Քանի որ մայրն էր պատմում, որոշեցի մի փոքր ետ գնալ և Հովհաննեսի մանկությունից հարցնել։ Տիկին Գայանեի աչքերը որդու մասին ամեն բառն արտասանելիս փայլում էին, շատ մեծ հպարտությամբ էր պատմում ամեն մի մանրուք։ Այնքան սեր ու ջերմություն կար այդ աչքերի մեջ…. 
«Փոքր ժամանակ շատ ակտիվ երեխա էր, դպրոցում էլ՝ շատ սիրված աշակերտ։ Այդքան էլ լավ չի սովորել, բայց բոլոր ուսուցիչները նրան շատ սիրել են։ Հովոյին բոլորը շատ են սիրում, նա շատ ընկերներ ունի ու կարող եմ ասել, որ բոլորն էլ իրոք ընկերներ են անգամ նեղ օրերի համար»,-պատմում է մայրն ու անկեղծանում՝ իրեն նաև դպրոց են կանչել: Հովհաննեսը խաղաղության կողմնակից էր ու ծնողին դպրոց կանչելու պատճառը ոչ թե իր երեխայի վարքն էր, այլ՝ հագուկապն ու գանգուր մազերը, որոնք պետք է կտրեր:  

Դպրոցն ավարտելուց հետո Հովհաննեսն ընդունվել է Թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի Վանաձորի մասնաճյուղ, ավարտելուց հետո 20 տարեկանում զորակոչվել է բանակ։ Հովհաննեսը մեզ հետ զրույցում կարողացավ ասել, որ բեմը կարոտել է, կցանկանար կրկին բեմում լինել: Մայրը պատմում էր, որ բարդ դերեր է կերտել տղան։ 
Հովհաննեսը շատ է սիրել ու սիրում ֆիլմեր նայել, հատկապես` կատակերգական։ 
«Հիմա, իհարկե, նա նայում է շատ տարբեր ժանրերի ֆիլմեր, որպեսզի վերհիշի ամեն ինչ, քանի որ նրա մոտ հիշողության կորուստ էլ կա։ Բայց նա կամաց-կամաց ամեն ինչ սկսում է հիշել»։ 
Բանակ զորակոչվելուց առաջ Հովհաննեսը միշտ ձգտել է ինքնուրույն իր գումարը վաստակել՝ քրոջ հետ մեկ ամսով գնացել են Ռուսաստան, այնտեղ աշխատել են ու վերադարձել հայրենիք։ Հայաստանում էլ նա միշտ փորձել է մի բանով զբաղվել։ 

«Հովհաննեսի մոտ բիզնեսմենի հմտությունները շատ լավ են զարգացած։ Մի քիչ ավելի փոքր տարիքում մեկ-մեկ էժան որևէ բան էր գնում և ավելի բարձր գնով վաճառում։ Ձգտումը, որ ինքն իր սեփական գումարն ունենա միշտ եղել է նրա մոտ»,- ասում էր տիկին Գայանեն՝ պատմելով նաև իր մյուս երեխաների մասին։ 
«Ես ունեմ մեկ աղջիկ, երեք տղա։ Ամենամեծ երեխաս աղջիկս է՝ Հասմիկը, հետո մեծ տղաս Լորիսն է, Հովհաննեսը և ամենափոքրը՝ Անդրանիկը, ով 18 տարեկան է և այս տարի պատրաստվում է բանակ գնալ։ Հաջորդ ամիս, երբ սկսվի զորահավաքը, նրան կզորակոչեն։ Բայց նա առողջական լուրջ խնդիրներ ունի, բոլոր փաստաթղթերն ունեմ։ Ես դիմումներ էլ եմ գրել և ինձ ասել են, եթե առողջական խնդիրները բուժման ենթակա լինեն, բուժվի, Անդրանիկը բնակավայրից 150 կմ հեռավորության վրա կծառայի։ Իմ մեծ տղան էլ է ծառայել Ղարաբաղում։ Նա նույնպես առաջնագծում է եղել»։ 
Հովհաննեսը բանակում 2 տարվա փոխարեն ճակատագրի հեգնանքով ծառայեց 1 տարի 4 ամիս։ Այդքան ժամանակ էր անցել ծառայությունից, երբ սկսվեց ապրիլյան քառօրյա պատերազմը։ Հովհաննեսը երկու վիրավորում է ստացել՝ առաջինը ապրիլի 3-ի լույս 4-ի գիշերը՝ ոտքի բեկորային վնասվածք, որը շատ լուրջ չի եղել։ Դրանից հետո նա նորից բարձրացել է դիրքեր, քանի որ դիրքի ավագը պետք է իր զինվորների կողքին լիներ։ Դրանից հետո ճակատագիրը նրա հետ չար կատակ է խաղացել՝ հենց այն ժամանակ, երբ սահմանին հարաբերական անդորր է եղել, նա ծայրահեղ ծանր վիրավորում է ստացել՝ գանգուղեղային վնասվածք։  
«Առաջին վիրավորումը ստացել է ապրիլի 3-ի գիշերը՝ ոտքի բեկորային վնասվածք։ Երկրորդ վիրավորումը եղել է մայիսի 13-ին կրկին թշնամու կողմից՝ գանգուղեղային վնասվածք։ Նրան ծայրահեղ ծանր վիճակում մայիսի 15-ին տեղափոխել են Երևան՝ 26 օր կոմայի մեջ է եղել։ Երեք վիրահատության է ենթարկվել, այժմ էլ սպասում ենք չորրորդին։ Երեկ խոսել եմ նախարարության հետ, ասացին, որ Հովոյի տվյալներն ուղարկված են Իտալիա, այնտեղից պլաստիկան պետք է գա, սպասում են, որպեսզի գումարը փոխանցվի»,- պատմում է տիկին Գայանեն։ 
Հովհաննեսը փետրվարից վերականգնողական բուժում է ստանում Միքայելյան հիվանդանոցում։ Չի մնում այնտեղ. առավոտյան գնում է, երեկոյան տուն վերադառնում։ Շատ մեծ հարգանքով ու երախտապարտությամբ Հովհաննեսի մայրն առանձնացրեց որդուն բուժող բժիշկներին։ 

«Շատ գոհ ենք նրանցից, շատ բարեխիղճ կատարում են իրենց աշխատանքը։ Լուսյա Թոխիկյանը ձեռքով է զբաղվում, ոտքով էլ երկու Դավիթներն են զբաղվում (Դավիթ Պարյան և Դավիթ Արսենյանը)։ Մեծ առաջընթաց կա Հովհաննեսիս շարժողունակության առումով։ Նրա համար ամենադժվար վերականգնվողը աջ ձեռքն է, շատ եմ ուզում շարժի ձեռքը, որ ինքնուրույն կարողանա սափրվի, գրի, նա աջլիկ է։ Հովոն էլ ամենաշատը մտածում է իր վիրահատության մասին, որպեսզի փակվի այդ վերքը»։ 
Իհարկե, վնասվածքը շատ մեծ է, բայց իրենք ոչ մի դեպքում հուսախաբ չեն լինում։ 
Հովհաննեսը լավ ծառայելու համար շնորհակալագիր է ստացել, այդ ժամանակ արդեն սերժանտ էր։ 
Հովհաննեսի հետ ծառայել են նաև ապրիլյան քառօրյա պատերազմի մասնակիցներ Արման Լազգիյանը և Շանթ Ղազարյանը։ 

Լիլիթ Դեմուրյան

Լուսանկարները՝Տաթև Դուրյանի