ԵՐԵՎԱՆ, 16 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Սպիտակ թզուկ պարունակող սեղմ կրկնակի աստղերին (Compact White Dwarf Binaries) նվիրված միջազգային գիտական համաժողովի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի ունեցավ սեպտեմբերի 16-ին: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ համաժողովին ներկա էր ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը:

Գիտաժողովը, որը կազմակերպվում է Երևանի պետական համալսարանի Ֆիզիկայի ֆակուլտետի աջակցությամբ, տևելու է մինչև սեպտեմբերի 21-ը:

Նախագահ Սարգսյանը ողջունեց գիտաժողովը Հայաստանում կազմակերպելու նախաձեռնությունը՝ այն համարելով օգտակար թե՛ գիտության զարգացման, թե՛ Հայաստանի՝ որպես գիտական ավանդույթներ ունեցող երկրի համար: Նա նշեց, որ որպես տեսաբան- աստղաֆիզիկոս ժամանակին զբաղվել է հարաբերական աստղաֆիզիկայով, ինչը նաև գիտաժողովի մասնակիցների հետաքրքրության շրջանակում է:

«Ես համոզված եմ, որ 21-րդ դարը բացարձակապես տարբեր է լինելու 20-րդ դարից, և հիմնական փոփոխությունը վերաբերելու է գիտության, տեխնոլոգիաների, մարդկային վարքագծի, ներառյալ՝ քաղաքականության վերափոխմանը: Տեխնոլոգիական առաջընթացը հսկայական ազդեցություն է ունենալու ամեն ինչի վրա, այդ թվում՝ արժեքների, մարդկանց վարքագծի վրա, որն ավելի քվանտային է դառնում»,-ասաց ՀՀ նախագահը՝ նկատելով, որ նույնիսկ ժողովրդավարությունն է փոխում իր ձևը: «Իմ տեսլականն է, որ Հայաստանը գիտական և տեխնոլոգիական հանգույց դառնա, քանի որ 21-րդ դարում իրական արժեքներն են լինելու մարդկային միտքը, ստեղծարարությունը, գաղափարը՝ հիմնված ձեռք բերած փորձի, գիտության ու տեխնոլգիաների վրա»,-ընդգծեց նախագահ Սարգսյանը

Գիտաժողովի կազմակերպիչ Մեքսիկայի ազգային համալսարանի պրոֆեսոր, Գագիկ Թովմասյանը լրագրողների հետ զրույցում, խոսելով համաժողովի արդյունավետության մասին, ասաց, որ մասնակիցների միջև տեղի է ունենում փորձի փոխանակում:

«Աստղագիտական թեմաների քննարկման նպատակով Հայաստան են ժամանել 20 երկրից շուրջ 60 գիտնական, ովքեր ներկայացնում են այնպիսի հայտնի համալսարաններ, ինչպիսիք են Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտը, Քեմբրիջի, Շեֆիլդի, Պոտսդամի, Միչիգանի, Մոսկվայի պետական համալսարանները և այլն: Հյուրեր ունենք նաև Ավստրալիայից և Հարավային Աֆրիկայից»,- նշեց Մեքսիկայի ազգային համալսարանի պրոֆեսորը:

Հայաստան ժամանած ականավոր գիտնական, Անգլիայի Ուորուիք (Warwick) համալսարանի պրոֆեսոր Բորիս Գենիկենը լրագրողների հետ զրույցում նշեց, որ սպիտակ թզուկները շատ կարևոր են, և դրանք ուսումնասիրելու համար ինքն օգտագործում է գերժամանակակից տեխնոլոգիաներ:

«Գիտաժողովի ժամանակ մենք մեկ տեղում հավաքում են մարդկանց, ովքեր աշխատում են գիտության մի փոքր տարբեր բնագավառներում և միշտ չէ, որ կարողանում են միմյանց հետ շփվել և փորձի փոխանակում ունենալ: Կա ևս մեկ կարևորություն այս գիտաժողովից՝ մասնակիցները հնարավորություն ունեն ճանաչել Հայաստանը՝ մշակույթը, ավանդույթներն ու մարդկանց»,- ասաց Բորիս Գենիկենը:

Գենիկենը սեպտեմբերի 16-ին ժամը 15:00-ին ԵՊՀ գիտխորհրդի դահլիճում հատուկ դասախոսություն է կարդալու ԵՊՀ դասախոսների, ուսանողների և թեմայով բոլոր հետաքրքրվողների համար:

Սպիտակ թզուկ պարունակող սեղմ կրկնակի աստղերը գերնոր աստղերի (SN Ia) ծագման աղբյուրն են, ուստի մեծագույն կարևորություն ունեն արդի աստղաֆիզիկայի համար և գտնվում են միջազգային աստղագիտական հանրության ուշադրության կենտրոնում: Սպիտակ թզուկները ֆիզիկական առումով մեռած են: Դրանց հանգելուց հետո մնում է միայն միջուկը, և, ժամանակի ընթացքում սառելով, աստղը մահանում է: Սառելու ընթացքը շատ երկար է տևում, և այդ ժամանակ աստղը կոչվում է սպիտակ թզուկ: Այն երկիր մոլորակի չափ է, սակայն ունի արեգակնային մասսա, այսինքն՝ խիտ նյութից կազմված աստղ է:

Սպիտակ թզուկների տեսության զարգացման մեջ մեծ ավանդ ունեն հայ գիտնականները, հատկապես՝ Վիկտոր Համբարձումյանը: