ԵՐԵՎԱՆ, 24 ԱՊՐԻԼԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ։ Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի պատգամավոր և Ուկրաինա-Հայաստան միջխորհրդարանական բարեկամության խմբի նախագահ Դարյա Վոլոդինայի կարծիքով` Ուկրաինան ևս կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը։ «Արմենպրես»-ը Վոլոդինայի հետ զրուցել է Ցեղասպանության ճանաչման, Թուրքիայի կողմից փոխհատուցման, ուկրաինա-հայկական հարաբերությունների և այլ թեմաների մասին։

- Տիկին Վոլոդինա, այսօր ապրիլի 24-ն է։ Լրացավ Հայոց ցեղասպանության 105-րդ տարելիցը։ Կա՞, արդյոք, Ուկրաինայի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու հեռանկար՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Արտաքին գործերի փոխնախարար Վասիլի Բոդնարը կոչ է արել հրաժարվել «Հայոց ցեղասպանություն» տերմինն օգտագործելուց։ Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք սա։

- Ես չէի ցանկանա, որ մեկ պաշտոնյայի սուբյեկտիվ գնահատականը ստվեր գցի ամբողջ երկրի վրա։ Ուկրաինան շատ հարգանքով է վերաբերում Հայաստանին, այդ ողբերգությանը։ Ես կարծում եմ, որ, գուցե, ոչ այս տարի, գուցե, ոչ հիմա, բայց կարծում եմ, որ այդ ողբերգությունն այնպայման ցեղասպանություն կորակվի նաև մեր երկրում, որովհետև շատ մարդիկ հասկանում և կիսում են այդ ցավը։ Մենք ևս, մեր երկիրը ևս անցել է դրա միջով, այդ պատճառով մենք հաստատ գիտակցում ենք դա։

- Նախատեսվո՞ւմ է որևէ կերպ Ռադայում բարձրաձայնել Հայոց ցեղասպանության մասին և հարգանքի տուրք մատուցել անմեղ զոհերին։

- Ես կարծում եմ, որ այո։ Մենք այսօր անպայման ձգտելու ենք մեկ րոպե լռությամբ հարգանքի տուրք մատուցել։ Ուկրաինա-Հայաստան բարեկամության խմբից որևէ մեկն էլ բացման խոսքով հանդես կգա այսօր Ուկրաինայի խորհրդարանում, որպեսզի ևս մեկ անգամ հարգանքի տուրք մատուցի բոլոր զոհերի հիշատակին։

-  Հնարավո՞ր է, որ ժխտողական քաղաքականության պարագայում Թուրքիան ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը։

- Ինձ համար շատ դժվար է, անկեղծ ասած, դատողություններ անել որևէ այլ պետության և այլ երկրի պետության ժողովրդի անունից։ Ես չեմ հասկանում, թե այսօր այնտեղ այս հարցի վերաբերյալ ինչպիսի քաղաքական քարտեզ է գծված։ Անկեղծ, իրոք շատ դժվար է պատասխանել այս հարցին։ Ես կարծում եմ, որ ավելի լավ է այս հարցն ուղղել կամ այն հայերին, որոնք այնտեղ են գտնվում, կամ ուկրաինացիներից ճշտել այս հարցը, որպեսզի հասկանանք մարդկանց, ոչ թե քաղաքականության տրամադրությունները, որովհետև մենք հասկանում ենք, որ այս հարցը մի կողմից գտնվում է քաղաքական հարթությունում, բայց մյուս կողմից կա նաև ցավը հասկանալու հատվածը, որը հոգուց է գալիս։ Այդ ցավը զգացվում է սրտի մակարդակում։

- Ի՞նչ կարող է ակնկալել հայ ժողովուրդը՝ արդար հատուցման տեսանկյունից։

- Ես կարծում եմ, որ ցանկացած դեպքում, ժամանակակից աշխարհում չի կարող լինել անպատժելի հանցագործություն։ Պատմությունը մեզ տրված է հենց նրա համար, որ մենք հիշենք այդ ողբերգությունները, երբեք չկրկնենք դրանք, և, որպեսզի մեղավորները կրեն իրենց արժանի պատիժը։ Ես կարծում եմ, որ այսպիսի ողբերգությունները և դրանց հաջորդած քայլերը բազմաթիվ են, որպեսզի Թուրքիան հասկանա, թե ինչպես կարող է փոխհատուցել վնասը, սակայն մենք հասկանում ենք, որ, իրականում, այն կորուստը, որը կրել է հայ ժողովուրդը, փոխհատուցել հնարավոր չէ։ Դա ցավ է, որն ապրում է, հավանաբար, յուրաքանչյուր հայի սրտում։ Ամեն դեպքում, այն փոխհատուցել, որևէ կերպ լրացնել չի կարելի։ Այդ պատճառով, եկեք տեսնենք, թե ինչպես կզարգանան իրադարձությունները, որպեսզի ոչ թե գուշակենք, թե ինչպես կարող են նրանք դա անել, ինչ կցանկանան անել, ինչ քայլեր կձեռնարկեն այդ ուղղությամբ։ Կարծում եմ` ավելի լավ է` հետևել իրադարձություններին։

- Եթե Թուրքիան ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, բավարար կլինի՞ միայն ներողություն խնդրելը։

- Դա ավելի լավ է ձեզանից հարցնել, ձեր ժողովրդից հարցնել։ Կարծում եմ, որ այդ ցավը ձեզ ավելի հասկանալի է, և ավելի մոտ է, քան ցանկացած այլ երկրի, ցանկացած այլ մարդու։ Կարծում եմ, որ դուք պետք է ինքնուրույն հասկանաք, թե որքանով եք դուք պատրաստ հաշտության։ Ինձ, անկեղծ ասած, թվում է, որ ցանկացած պարագայում, ժամանակակից աշխարհը արարման ու միասնականության աշխարհ է։ Մենք պետք է միասին նախկինում արած սխալները գիտակցելով, հասկանալով, թե ինչպիսի ողբերգություններ են թույլ տրվել, մտնենք այդ աշխարհ առանց պատերազմների, առանց նմանատիպ իրավիճակների, առանց որևէ սկզբունքից դրդված այլ երկրների ու ազգերի ոչնչացման։

- Որպես միջխորհրդարանական Ուկրաինա-Հայաստան բարեկամական խմբի ղեկավար, ինչպե՞ս եք այժմ գնահատում ուկրաինա-հայկական հարաբերությունները։

- Գիտեք, մենք նախորդ տարի բավականին ջերմ հանդիպումներ ենք ունեցել ձեր երկրի խորհրդարանի ներկայացուցիչների հետ։ Մենք բավական շատ փոխանակվել ենք երկրում բարեփոխումների ներդրման փորձով։ Մեզ համար շատ հետաքրքիր էր լսել Հայաստանում շահումով խաղերի բիզնեսի օրինականացման մասին, որովհետև մենք հիմա մեր երկրում նույնպես դրա միջով ենք անցնում։ Մեր կողմից մենք կիսել ենք մեր ներդրումների փորձը։ Ունենք խումբ, որը զբաղվում է ներդրումների պաշտպանությամբ և ներգրավմամբ։ Բացի դրանից, պետք է հասկանալ, որ հայ ժողովուրդը մեծ դեր է խաղացել Ուկրաինայի պատմության մեջ, և, անխոս, ընդհանուր մշակութային, պատմական կապերը չեն կարող չդրդել մեզ խորացնելու փոխգործակցությունը։

Մենք շատ ենք սպասում կարանտինի ավարտին, որպեսզի գանք ձեզ հյուր, որպեսզի արդեն տեղում հանդիպենք քաղաքական գործիչների, բիզնեսի ներկայացուցիչների հետ, որպեսզի քննարկենք և՛ տնտեսական, և՛ մշակութային համագործակցության հնարավորությունը։

- Երբ է մոտավորապես սպասվում ձեր այցը, սեպտեմբերին, թե՞ այլ ժամկետ կա։

- Սպասվում էր հուլիսին, իսկ հիմա պետք է տեսնենք, թե ինչպես կզարգանան համավարակի հետ կապված իրադարձությունները։ Այսօր ամենից առաջ, իհարկե, կարևորը մոլորակի յուրաքանչյուր քաղաքացու, յուրաքանչյուր մարդու առողջությունն է։ Կարծում եմ, որ պետք է մի փոքր համբերել։ Երբ երկինքն ազատ կլինի, և երբ այս ամբողջ պատմությունը կավարտվի, մենք անպայման կժամանենք։

- Եվս մեկ հարց բիզնեսի մասին։ Հայաստանը ներդրումների առումով հետաքրքրո՞ւմ է ուկրաինացի գործարարներին։

- Ես կարծում եմ, որ մեզ անհրաժեշտ է ավելի խորը և համապարփակ տեղեկատվություն փոխանակել ներդրումային տարբեր ծրագրերի վերաբերյալ, որոնք կան և՛ Ուկրաինայում, և՛ Հայաստանում։ Ուկրաինայում մենք դրա համար ստեղծում ենք ներդրումային քարտեզ, որտեղ հնարավոր կլինի տեսնել, թե որ շրջանում ինչ ներդրումներ կարելի է անել, ինչպիսի նեդրումային օբյեկտներ գոյություն ունեն, դրանց արժեքը, ուղղությունը և այլն։ Եթե մեզ հաջողվի փոխանակել այս փորձը ձեր երկրի ներկայացուցիչների հետ, հույս ունեմ, որ նման քարտեզ կստեղծվի նաև ձեզ մոտ, այն մենք կտարածենք մեր երկրում և կսպասենք Հայաստանի կողմից պատասխան քայլերի։

- Շնորհակալություն հարցազրույցի համար։

Հարցազրույցը` Նորայր Շողիկյանի